kromatin ne demek?

Kromatin

Kromatin, ökaryotik hücrelerin çekirdeğinde bulunan DNA ve protein kompleksidir. Temel işlevi, uzun DNA moleküllerini daha kompakt hale getirerek hücre çekirdeğine sığmalarını sağlamak ve DNA'nın düzenlenmesini, replikasyonunu, transkripsiyonunu ve onarımını kolaylaştırmaktır.

Yapısı:

• DNA: Kromatinin temel yapı taşıdır ve genetik bilgiyi taşır.
• Histon Proteinleri: DNA'nın etrafına sarıldığı ve kromatinin temel yapısal birimini oluşturan proteinlerdir. Beş ana histon türü bulunur: H1, H2A, H2B, H3 ve H4.
• Histon Olmayan Proteinler: Kromatinin yapısında ve işlevinde rol oynayan diğer proteinlerdir.

Organizasyon Seviyeleri:

1. Nükleozom: DNA'nın yaklaşık 147 baz çiftinin, her biri iki molekül H2A, H2B, H3 ve H4 histonlarından oluşan bir histon oktamerinin etrafına sarılmasıyla oluşur. (Nükleozom)
2. 30 nm Fiber (Kromatin İpliği): Nükleozomların bir araya gelerek oluşturduğu daha yoğun bir yapıdır. H1 histonu, bu yapının stabilizasyonunda rol oynar.
3. Kromozom: Kromatin ipliğinin daha da yoğunlaşmasıyla oluşan ve hücre bölünmesi sırasında gözlemlenebilen en kompakt yapıdır. (Kromozom)

Kromatin Tipleri:

• Ökromatin: Daha az yoğunlaşmış, gen transkripsiyonu için aktif olan kromatin bölgesidir. Genellikle gen açısından zengindir. (Ökromatin)
• Heterokromatin: Daha yoğunlaşmış, gen transkripsiyonu için inaktif olan kromatin bölgesidir. Genellikle tekrarlayan DNA dizileri içerir. (Heterokromatin)

Kromatin Modifikasyonları:

Histonların modifikasyonu (asetilasyon, metilasyon, fosforilasyon vb.) kromatin yapısını ve gen ekspresyonunu etkileyebilir. Bu modifikasyonlar, kromatinin yoğunluğunu ve dolayısıyla genlerin erişilebilirliğini değiştirebilir. Örneğin, histon asetilasyonu genellikle ökromatini ve aktif gen transkripsiyonunu teşvik ederken, histon metilasyonu heterokromatini ve gen baskılanmasını teşvik edebilir. (Histon%20Modifikasyonu)