kraking ne demek?
Kraking (Cracking)
Kraking, karmaşık organik moleküllerin (örneğin, uzun zincirli hidrokarbonlar) daha basit moleküllere (örneğin, kısa zincirli hidrokarbonlar) parçalanması işlemidir. Genellikle petrol rafinerilerinde ham petrolü benzin, dizel ve diğer değerli ürünlere dönüştürmek için kullanılır.
Kraking İşleminin Amacı:
- Ağır petrol fraksiyonlarını (örneğin, fuel oil) daha hafif ve değerli fraksiyonlara (örneğin, benzin) dönüştürmek.
- Benzin talebini karşılamak ve petrokimya endüstrisi için hammadde sağlamak.
Kraking Yöntemleri:
- Termal Kraking: Yüksek sıcaklık ve basınç altında ısıtılarak moleküllerin parçalanmasıdır. Yüksek sıcaklık, kimyasal bağları kırarak daha küçük moleküller oluşturur. Bu yöntem, özellikle kok üretimi ve olefin eldesinde kullanılır. (Termal Kraking)
- Katalitik Kraking: Katalizörler kullanılarak daha düşük sıcaklık ve basınçta gerçekleştirilir. Katalizörler, reaksiyon hızını artırır ve daha seçici ürünler elde edilmesini sağlar. En yaygın katalizörler zeolitlerdir. (Katalitik Kraking)
- Buhar Kraking (Steam Cracking): Hidrokarbonların (genellikle etan, propan, bütan veya nafta) buharla karıştırılarak yüksek sıcaklıkta (750-900 °C) ısıtılmasıyla gerçekleştirilir. Etilen, propilen gibi olefinlerin üretiminde kullanılır. (Buhar Kraking)
- Hidro Kraking (Hydrocracking): Hidrojen varlığında katalizörler kullanılarak gerçekleştirilir. Daha yüksek kaliteli benzin ve dizel üretimi için idealdir. Ayrıca, kükürt ve azot gibi kirleticilerin giderilmesine de yardımcı olur. (Hidro Kraking)
Kraking Ürünleri:
- Benzin: İçten yanmalı motorlarda yakıt olarak kullanılır.
- Dizel: Dizel motorlarda yakıt olarak kullanılır.
- Olefinler (Etilen, Propilen): Petrokimya endüstrisinde plastik, sentetik kauçuk ve diğer kimyasalların üretiminde kullanılır.
- LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı): Isınma ve yakıt olarak kullanılır.
Özet: Kraking, ham petrolün işlenmesinde ve petrokimya endüstrisinde kritik bir rol oynayan önemli bir prosestir. Farklı kraking yöntemleri, farklı ürünler elde etmek ve belirli talepleri karşılamak için kullanılır.