kortizol ne demek?

Kortizol Hakkında Bilgi

Kortizol, böbreküstü bezleri tarafından üretilen bir steroid hormonudur. "Stres hormonu" olarak da bilinir, çünkü vücudun strese tepkisinde önemli bir rol oynar. Ancak, kortizol sadece stresle ilgili değildir; birçok önemli vücut fonksiyonu için gereklidir.

Kortizolün Görevleri:

• Stres Tepkisi: Stres%20Tepkisi: Kortizol, vücudun stresli durumlara (fiziksel veya psikolojik) hazırlanmasına yardımcı olur. Kalp atış hızını, kan basıncını ve enerji seviyelerini artırır.
• Kan Şekeri Kontrolü: Kan%20Şekeri%20Kontrolü: Karaciğerde glikoz üretimini teşvik ederek kan şekerini yükseltir ve vücudun enerji ihtiyacını karşılar.
• Bağışıklık Sistemi Baskılanması: Bağışıklık%20Sistemi: Enflamasyonu azaltır ve bağışıklık sistemini baskılar. Bu özellik, bazı otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılır.
• Metabolizma: Metabolizma: Yağ, protein ve karbonhidrat metabolizmasını etkiler.
• Kan Basıncı Düzenlenmesi: Kan%20Basıncı: Kan damarlarının daralmasına yardımcı olarak kan basıncını düzenler.
• Uyku-Uyanıklık Döngüsü: Uyku%20Uyanıklık%20Döngüsü: Vücudun sirkadiyen ritminin (biyolojik saat) düzenlenmesinde rol oynar. Sabahları kortizol seviyeleri yükselirken, geceleri düşer.

Kortizol Seviyelerinin Düzenlenmesi:

Kortizol seviyeleri, hipotalamus, hipofiz bezi ve böbreküstü bezlerinden oluşan HPA ekseni tarafından kontrol edilir. Hipotalamus, CRH (kortikotropin salgılatıcı hormon) salgılar. CRH, hipofiz bezini ACTH (adrenokortikotropik hormon) salgılaması için uyarır. ACTH, böbreküstü bezlerini kortizol üretmesi için uyarır. Kortizol seviyeleri yükseldiğinde, HPA ekseni üzerinde negatif geri bildirim mekanizması devreye girer ve kortizol üretimini azaltır.

Kortizol Düzeylerindeki Anormallikler:

• Yüksek Kortizol (Hiperkortizolizm): Cushing sendromu gibi durumlarda görülebilir. Belirtileri arasında kilo alımı, yüksek kan basıncı, kas güçsüzlüğü, ciltte incelme ve morarmalar yer alır.
• Düşük Kortizol (Hipokortizolizm): Addison hastalığı gibi durumlarda görülebilir. Belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, düşük kan basıncı ve mide bulantısı yer alır.

Kortizol Testi:

Kortizol seviyeleri kan, idrar veya tükürük örnekleri ile ölçülebilir. Bu testler, kortizol düzeylerindeki anormallikleri teşhis etmek ve adrenal bezlerin fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır.