korozyona ne demek?
Korozyon
Korozyon, bir metalin veya alaşımın çevresiyle girdiği kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonlar sonucu özelliklerinin bozulmasıdır. Başka bir deyişle, metallerin oksitlenerek veya diğer bileşiklerle reaksiyona girerek aşınması, paslanması veya çözünmesidir. Korozyon, birçok endüstriyel alanda büyük ekonomik kayıplara neden olabilir ve yapıların güvenliğini tehlikeye atabilir.
Korozyonun Nedenleri:
- Elektrokimyasal Korozyon: Metallerin farklı potansiyellere sahip bölgelerinde anot ve katot alanlarının oluşmasıyla meydana gelir. Bu alanlar arasında elektron akışı olur ve anot bölgesindeki metal iyonları çözeltiye geçer, yani aşınır.
- Kimyasal Korozyon: Metalin doğrudan çevresiyle reaksiyona girmesiyle oluşur. Örneğin, yüksek sıcaklıklarda metallerin oksijenle reaksiyona girerek oksitlenmesi.
- Galvanik Korozyon: Farklı metallerin elektriksel olarak temas halinde bulunduğu bir ortamda, daha aktif metalin daha pasif metale göre daha hızlı aşınmasıdır.
Korozyon Türleri:
- Düzgün Korozyon: Metal yüzeyinin tamamında veya büyük bir bölümünde meydana gelen korozyondur.
- Oyuk Korozyonu (Pitting): Metal yüzeyinde küçük, derin oyuklar şeklinde görülen korozyondur. Çok tehlikelidir, çünkü yüzeyde küçük hasar gibi görünse de altta ciddi bir aşınma olabilir.
- Taneler Arası Korozyon: Metalin tane sınırlarında meydana gelen korozyondur. Metalin mekanik özelliklerini önemli ölçüde zayıflatır.
- Gerilme Korozyonu Çatlaması (Stress Corrosion Cracking - SCC): Çekme gerilmesi altında bulunan bir metalin, korozif bir ortamda çatlamasıdır.
- Yorulma Korozyonu: Metalin hem yorulma hem de korozif ortamın etkisi altında çatlamasıdır.
- Aşınma Korozyonu (Erosion Corrosion): Metal yüzeyinin akışkan veya katı parçacıklar tarafından aşındırılması sonucu oluşan korozyondur.
Korozyondan Korunma Yöntemleri:
- Malzeme Seçimi: Ortama uygun, korozyona dayanıklı malzemelerin kullanılması.
- Kaplamalar: Metal yüzeyinin koruyucu bir tabaka ile kaplanması (örneğin, boya, metal kaplama, seramik kaplama).
- Katodik Koruma: Metalin potansiyelini düşürerek korozyon hızını azaltmak.
- Anodik Koruma: Metalin potansiyelini yükselterek pasif bir tabaka oluşturmak.
- İnhibitörler: Korozyon hızını azaltan kimyasal maddelerin kullanılması.
- Tasarım: Korozyonu tetikleyebilecek tasarım hatalarından kaçınmak.
Önemli Kavramlar: