kleptomani ne demek?

Kleptomani, kontrol edilemeyen bir dürtüyle değerli olmayan eşyaları çalmayı içeren bir dürtü kontrol bozukluğudur. Çalınan eşyaların maddi değeri genellikle düşük olup, hırsızlığın amacı genellikle eşyaya sahip olmaktan ziyade, hırsızlık eyleminin kendisinden kaynaklanan heyecan ve rahatlamadır. Kleptomani, ciddi psikolojik sorunlarla ilişkili karmaşık bir durumdur.

İşte kleptomani hakkında daha detaylı bilgiler:

Belirtiler:

  • Tekrarlayan hırsızlık davranışı: Kişi, değerli olmayan eşyaları tekrar tekrar çalmak zorunda hisseder. Bu davranışı kontrol edemez ve çalmayı durdurmak için gereken çabayı göstermez.
  • Hırsızlık öncesi gerilim: Hırsızlık eylemini gerçekleştirmeden önce artan bir gerilim ve endişe yaşarlar.
  • Hırsızlık sırasındaki rahatlama: Hırsızlığı gerçekleştirdikten sonra geçici bir rahatlama ve haz duyarlar. Bu duygu, davranışı tekrarlamaya yol açan önemli bir faktördür.
  • Suçluluk ve pişmanlık: Hırsızlıktan sonra suçluluk ve pişmanlık hissedebilirler, ancak bu duygular bir sonraki hırsızlık eylemini engellemez.
  • Hırsızlığın planlanmaması: Çoğu zaman hırsızlık anlık bir dürtüyle gerçekleşir ve önceden planlanmaz.
  • Hırsızlık yapılan eşyaların ihtiyaç duyulmaması: Çalınan eşyalar genellikle ihtiyaç duyulan veya istenen şeyler değildir. Bunlar genellikle kişi tarafından kullanılmaz, atılır veya saklanır.

Nedenleri:

Kleptomaninin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:

  • Genetik yatkınlık: Aile öyküsünde dürtü kontrol bozuklukları olan bireylerde kleptomani gelişme riski daha yüksektir.
  • Beyin kimyası dengesizliği: Dopamin ve serotonin gibi nörotransmiterlerin dengesizliğinin kleptomaniyle ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
  • Psikolojik faktörler: Travma, stres, kaygı, depresyon ve düşük benlik saygısı gibi psikolojik faktörler kleptomaniyi tetikleyebilir veya ağırlaştırabilir.
  • Obsesif kompulsif bozukluk (OKB): Kleptomani genellikle OKB ile birlikte görülebilir.

Tedavi:

Kleptomani genellikle psikiyatri uzmanları tarafından tedavi edilir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

  • Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve diğer psikoterapi yöntemleri, dürtü kontrolünü geliştirmeye, altta yatan psikolojik sorunları ele almaya ve başa çıkma mekanizmaları geliştirmeye yardımcı olabilir.
  • İlaç tedavisi: Antidepresanlar, anti-anksiyete ilaçları ve diğer ilaçlar, altta yatan ruh hali bozukluklarını veya dürtü kontrolünü iyileştirmeye yardımcı olmak için kullanılabilir.
  • Destek grupları: Diğer kleptomanilerle etkileşime girmek, sosyal destek sağlamak ve başa çıkma stratejileri paylaşmak için destek gruplarına katılmak faydalı olabilir.

Önemli Not: Kleptomani ciddi bir durumdur ve profesyonel yardım gerektirir. Eğer kendinizde veya tanıdığınız birinde kleptomani belirtileri görüyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanından yardım almanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, davranışın kontrol altına alınmasına ve kişinin yaşam kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir.