klasisizm ne demek?

Klasisizm, Antik Yunan ve Roma sanatı, edebiyatı ve felsefesinin idealize edilmiş formlarını taklit eden ve bunlardan esinlenen bir sanat, mimari ve edebiyat tarzıdır. Rönesans'tan sonra, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da yaygınlaşmış ve o dönemin kültürünü derinden etkilemiştir. Klasisizmin temel özellikleri şunlardır:

Sanatta:

  • Denge ve Simetri: Kompozisyonlarda denge ve simetriye büyük önem verilir. Eserler, dikkatlice planlanmış ve düzenlenmiş bir yapıya sahiptir.
  • Rasyonellik ve Mantık: Duygusallıktan ziyade akıl ve mantığa vurgu yapılır. Eserler, net ve anlaşılır bir şekilde ifade edilir.
  • İdealize Edilmiş Formlar: İnsan figürleri, mükemmellik ve uyum arayışını yansıtan idealize edilmiş bir şekilde tasvir edilir. Kusurlar gizlenir, ideal güzellik ön plana çıkarılır.
  • Açıklık ve Netlik: Eserlerde belirsizlikten kaçınılır. Temalar ve anlatım açık ve anlaşılırdır.
  • Örnek Alma: Yunan ve Roma sanatından alınan motifler, stiller ve teknikler kullanılır. Antik eserlerin taklit edilmesi yaygındır.
  • Doğaçlamadan Kaçınma: Kompozisyonlar dikkatlice planlanır ve doğaçlamaya yer verilmez.

Mimaride:

  • Sütunlar ve Başlıklar: Antik Yunan ve Roma mimarisindeki sütun düzenleri (Doric, Ionik, Korint) sıkça kullanılır.
  • Geometrik Oranlar: Binalarda geometrik oranlar ve simetriye önem verilir. Harmonik ve dengeli yapılar tasarlanır.
  • Klasik Cepheler: Cepheler genellikle simetrik ve sadedir. Süslemeler ölçülü ve dengeli bir şekilde kullanılır.
  • Kubbeler ve kemerler: Kubbeler ve kemerler, binalara görsel bir ihtişam ve güç katmak için sıkça kullanılır.

Edebiyatta:

  • Mantıklı Düzen: Eserlerin belirli bir yapısı ve düzeni vardır. Olaylar mantıklı bir şekilde gelişir.
  • Tartışmalı Konular: Toplumsal ve felsefi konular, akıl ve mantık çerçevesinde ele alınır.
  • Ahlak ve Öğüt: Eserler, ahlaki değerlere ve öğütlere vurgu yapar.
  • Net Dil ve Uslub: Açık ve anlaşılır bir dil kullanılır. Süslemelerden kaçınılır, yalın bir üslup tercih edilir.
  • Epik Şiiri ve Trajedi: Klasik Yunan edebiyatının temel biçimleri olan epik şiir ve trajedi önemlidir.

Klasisizm, bir ölçüde katı kurallara dayalı bir tarz olsa da, farklı ülkelerde ve dönemlerde farklı yorumlamalar bulmuştur. Rönesans Klasisizmi ile 17. ve 18. yüzyıl Klasisizmi arasında belirgin farklılıklar vardır. Klasisizmin etkisi, 19. yüzyıla kadar devam etmiş, Neoklasisizm gibi farklı akımlara da ilham vermiştir. Bugün de, bazı sanat dallarında klasisizmin izleri görülmektedir.