keliserliler ne demek?

Keliserliler (Chelicerata), eklem bacaklıların büyük bir altşubesini teşkil eder. Merostomata, Arachnida ve Pantopoda diye üç sınıfı vardır. Köken olarak denizde yaşayan ve karada yaşayan canlıları içerir. Bugün bazı türlerinin (Xiphosura) soyu tükenmiştir. 35.000 den fazla türü yaşamaktadır.

Fiziksel özellikleri

Vücutları ön prosoma ve arka opisthosoma diye ikiye ayrılmıştır. Son kısımlarında bir kuyruk dikeni ya da kamçı taşıyabilirler. Prosoma, trilobitlere göre daha fazla segmentten yapılmıştır. Baş oluşumu daha belirgindir. Sefalotoraks, üye taşıyan 6 segmentten meydana gelmiştir. Çok defa segmentleri tamamen kaynaşarak yekpare bir yapı kazanmışlardır. Antenler kaybolmuştur.

İlk üye çiftine keliser (chelicer) denir ve besin almada kullanılır. Çok defa kıskaç, bazen pençe ya da diken gibidir. İkinci üyeye maxillipalpus ya da pedipalpus denir. Bu üye, duyu alma organı, yürüme bacağı ya da alt çene olarak yapısal farklılaşmaya uğrayabilir. Prosomadaki üyeler bir kolludur. Diğer 4 çift üye, yürüme görevini yüklenmiştir.

Solunum organı, solungaçlar, kitapsı akciğerler ya da borulu trakeler şeklindedir. Boşaltım organları nefridyumlardan değişerek meydana gelmiş ve prosomadaki üyelerin kaidesinden dışarıya açılan koksal bezlerdir. Bu bezlerin kirpikli hunileri, sacculus denen solom kalıntısına açılır. Fakat karada yaşayan Arachnida gruplarında, böceklere anolog olarak endodermal kökenli Malpighi tüpleri bulunur. Dolaşım sistemleri böceklerdeki gibidir. Köken olarak mediyan ve yan bileşik gözlere sahip olmalarına karşın; karada yaşayanlarda (örümceklerde) yalnız nokta gözler vardır.

Kaynakça

Orijinal kaynak: keliserliler. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler