katran ne demek?

Katran, genellikle ağaçların kuru damıtılmasıyla elde edilen koyu renkli, yapışkan ve yoğun bir sıvıdır. Farklı ağaç türlerinden elde edilen katranların özellikleri birbirinden biraz farklılık gösterebilir. Genel olarak katran, çeşitli organik bileşiklerin karmaşık bir karışımından oluşur.

İşte katran hakkında daha detaylı bilgiler:

Üretim Yöntemleri:

• Kuru Damıtma: En yaygın yöntem budur. Ağaç parçaları oksijensiz bir ortamda ısıtılır ve buharlaşan maddeler toplanır. Bu işlem sonucu katran, odun sirkesi ve odun gazı elde edilir.
• Yüksek Sıcaklıkta Pirolis: Modern yöntemlerde, daha yüksek verim ve daha kontrollü bir süreç için piroliz kullanılır.

Kimyasal Bileşimi:

Katranın kimyasal bileşimi oldukça karmaşıktır ve kullanılan ağaç türüne, damıtma koşullarına ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Genel olarak şunları içerir:

• Aromatik Hidrokarbonlar: Benzen, toluen, ksilen gibi bileşikler.
• Fenoller: Kreozot gibi bileşikler.
• Heterocyclic Bileşikler: Piran, furan gibi halkalı bileşikler.
• Asfaltlar: Yapışkan, su geçirmez özellikler kazandıran bileşikler.
• Reçineler: Yapışkanlığı artıran doğal polimerler.

Kullanım Alanları:

Katranın tarih boyunca çok çeşitli kullanım alanları olmuştur:

• Su Geçirmezlik: Gemi gövdelerinin, çatıların ve diğer yapıların su geçirmezliğini sağlamak için kullanılmıştır.
• Koruma: Ahşabın çürümeye ve böceklerin saldırılarına karşı korunması için kullanılır. Özellikle, direklerin, demiryolu traverslerinin ve diğer dış mekan ahşap yapılarının korunmasında etkilidir.
• Yol Yapımı: Eskiden yol yapımında bağlayıcı madde olarak kullanılırdı.
• Tıbbi Kullanımlar: Tarihi olarak bazı cilt rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılmış, ancak günümüzde daha güvenli ve etkili alternatifler mevcuttur.
• Köylere (Kömür Katranı): Farklı bir katran türü olan kömür katranı, bazı ilaçlarda ve boya üretiminde kullanılmaktadır.

Sağlık ve Güvenlik:

Katran bazı sağlık riskleri taşımaktadır. Cilde temasında tahrişe neden olabilir, solunması akciğer sorunlarına yol açabilir ve kanserojen maddeler içerebilir. Bu nedenle, katran ile çalışırken uygun güvenlik önlemleri alınmalıdır. Eldiven, maske ve gözlük kullanımı önemlidir.

Özetle: Katran, farklı ağaç türlerinden elde edilen, karmaşık bir kimyasal bileşime sahip, koyu renkli ve yapışkan bir maddedir. Su geçirmezlik, koruma ve tarih boyunca çeşitli amaçlar için kullanılmış ancak sağlık riskleri nedeniyle kullanımında dikkatli olunmalıdır.