katekolamin ne demek?

Katekolaminler

Katekolaminler, vücutta hormon ve nörotransmitter olarak görev yapan, adrenal medulla ve sinir sisteminde üretilen bir grup organik bileşiktir. Temel olarak dopamin, norepinefrin (noradrenalin) ve epinefrin (adrenalin) bulunur.

Katekolaminlerin İşlevleri:

• Stres Tepkisi: Vücudun stresli durumlara ("savaş ya da kaç") tepki vermesini sağlar. Kalp atış hızını, kan basıncını ve solunum hızını artırır.
• Enerji Üretimi: Glikojenolizi (glikojenin glikoza parçalanması) ve lipolizi (yağların parçalanması) teşvik ederek enerji üretimini artırır.
• Duygu Düzenleme: Duygu durumu, motivasyon ve ödül sistemlerinde rol oynar.
• Uyku-Uyanıklık Döngüsü: Uyanıklığı ve dikkati artırır.
• Kan Damarlarının Kontrolü: Kan damarlarının daralmasına (vazokonstriksiyon) neden olarak kan basıncını düzenler.

Katekolaminlerin Üretimi:

Katekolaminler, amino asit tirozin'den bir dizi enzimatik reaksiyon yoluyla sentezlenir.

Katekolamin Fazlalığı veya Eksikliği:

• Fazlalık: Feokromositoma (adrenal bez tümörü) gibi durumlarda görülebilir. Yüksek kan basıncı, çarpıntı, terleme ve anksiyete gibi belirtilere yol açabilir.
• Eksiklik: Parkinson hastalığı gibi nörolojik bozukluklarda görülebilir. Depresyon, yorgunluk ve motivasyon eksikliği gibi belirtilere neden olabilir.

Katekolaminlerin Ölçümü:

Kan veya idrar testleri ile katekolamin seviyeleri ölçülebilir. Bu testler, bazı hastalıkların teşhisinde ve tedavi takibinde kullanılır.