kartografya ne demek?

Kartografya, Dünya'nın yüzeyinin veya başka bir gezegenin, yıldızın veya gök cisminin yüzeyinin haritalarını oluşturma, inceleme ve bilimsel bir çalışma alanıdır. Sadece haritaların çizilmesi değil, aynı zamanda haritalama sürecinin her aşamasını kapsayan çok disiplinli bir alandır. Bunlar arasında:

• Veri toplama: Uzaktan algılama (uydu görüntüleri, hava fotoğrafçılığı), GPS, yerinde ölçümler (topoğrafya) gibi çeşitli yöntemlerle coğrafi veriler toplanır.
• Veri işleme: Toplanan ham veriler, haritalanabilir bir formata dönüştürülür. Bu, verilerin temizlenmesi, dönüştürülmesi ve analizini içerir.
• Harita projeksiyonu: Dünya'nın küresel yüzeyi, düz bir yüzeye (harita) yansıtılarak gösterilir. Bu işlemde çeşitli projeksiyon yöntemleri kullanılır ve her yöntemin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Hiçbir projeksiyon, Dünya'nın şeklini mükemmel bir şekilde yansıtamaz; her yöntem, alan, şekil veya mesafede bazı bozulmalara neden olur.
• Harita tasarımı ve oluşturma: Toplanan ve işlenen veriler kullanılarak haritalar oluşturulur. Bu aşamada, haritanın amacı, hedef kitlesi ve kullanılacak semboller dikkatlice seçilir. Açıklık ve okunabilirlik çok önemlidir. Dijital ve analog harita oluşturma teknikleri kullanılır.
• Harita analizi ve yorumlama: Oluşturulan haritalar analiz edilir ve coğrafi bilgiler çıkarılır. Haritalar, coğrafi olaylar arasındaki ilişkilerin anlaşılmasında, planlama ve karar verme süreçlerinde önemli bir araçtır.
• Harita tarihçesi ve gelişimi: Kartografya, geçmişten günümüze haritaların nasıl evrimleştiğini, haritacılık teknolojilerindeki gelişmeleri ve farklı kültürlerde haritacılığın önemini inceler.

Kartografyanın farklı dalları şunlardır:

• Topografik Kartografya: Yeryüzünün şeklini, yüksekliğini ve doğal ve yapay özelliklerini gösteren haritaların oluşturulmasıyla ilgilenir.
• Tematik Kartografya: Belirli bir tema veya konuya odaklanan haritaların (örneğin, nüfus dağılımı, iklim haritaları) oluşturulmasıyla ilgilenir.
• Navigasyon Kartografya: Navigasyon için kullanılan haritaların oluşturulmasıyla ilgilenir.
• Dijital Kartografya: Bilgisayar destekli sistemler kullanılarak haritaların oluşturulması ve yönetimiyle ilgilenir. Günümüzde en yaygın kullanılan kartografya dalıdır.

Kartografya, coğrafya, jeodezi, jeoinformatik, bilgisayar bilimleri, tasarım ve istatistik gibi birçok disiplinle yakından ilişkilidir. Toplum için önemlidir çünkü coğrafi bilgiyi görselleştirerek, anlayarak ve iletişim kurarak karar alma süreçlerini destekler ve çevremizi daha iyi anlamamıza yardımcı olur.