kant ne demek?

Immanuel Kant, 22 Nisan 1724'te Königsberg, Prusya'da (günümüzde Kaliningrad, Rusya) doğmuş ve 12 Şubat 1804'te aynı şehirde vefat etmiş olan Alman filozofudur. Kant, modern felsefenin en etkili figürlerinden biri olarak kabul edilir ve özellikle epistemoloji, etik ve metafizik alanlarındaki katkılarıyla tanınır.

Kant'ın Felsefi Katkıları:

1. Epistemoloji (Bilgi Teorisi):

   • Kant, "Saf Aklın Eleştirisi" adlı eserinde, bilginin doğasını ve sınırlarını incelemiştir. Öznel deneyimle nesnel gerçeklik arasındaki ilişkiyi açıklamak amacıyla, "A priori" ve "A posteriori" bilgi kavramlarını geliştirmiştir.
   • Bilgiyi ikiye ayırmıştır: "Ampirik bilgi" (deneyle elde edilen) ve "transandantal bilgi" (deney öncesi bilgisi).

2. Ahlak Felsefesi:

   • "Pratik Aklın Eleştirisi" adlı eserinde, Kant, ahlakın temelini araştırır ve "İyi niyet" kavramını geliştirir. Ona göre, gerçekten iyi olan tek şey, iyi niyetle yapılan eylemdir.
   • Kant, "Kategorik Imperatif" adı verilen evrensel ahlak ilkesini ortaya koymuştur: Bir eylemin sadece evrensel bir yasa olmasını isteyebileceğimiz bir biçimde gerçekleştirilmesi gerektiğini savunur.

3. Metafizik:

   • "Transandantal idealizm" kavramını geliştirmiştir. Ona göre, insan deneyimi, dış dünya ile deney öncesi bilginin birleşimidir. Bu yüzden, gerçeklik "fenomenal" (göründüğü gibi) ve "numenal" (kendinde şey) olarak ikiye ayrılır.

4. Estetik ve Teleoloji:

   • "Yargı Gücünün Eleştirisi" adlı eseri hem estetik hem de doğa felsefesi üzerine önemli katkılarda bulunur. Estetik yargıların sübjektif ancak evrensel olduğunu savunur.

Kant'ın felsefesi, sonraki birçok düşünür ve filozof için hem bir temel hem de bir meydan okuma kaynağı olmuştur. Onun çalışmaları, Aydınlanma'nın kilit taşları arasında yer alır ve bu nedenle Batı felsefesi tarihinde merkezi bir konuma sahiptir. Kant, rasyonel düşünceyi ön plana çıkararak, felsefe tarihinde oldukça derin ve kalıcı bir etki bırakmıştır.