kandidiyaz ne demek?

Kandidiyaz (Pamukçuk) Hakkında Bilgilendirme

Kandidiyaz, genellikle Candida türü mantarların neden olduğu bir enfeksiyondur. En sık rastlanan türü Candida albicans'tır. Bu mantarlar normalde ciltte, ağızda, bağırsaklarda ve vajinada az miktarda bulunur ve genellikle sorun yaratmazlar. Ancak, bağışıklık sistemi zayıfladığında veya vücuttaki doğal mikrobiyal denge bozulduğunda, Candida aşırı çoğalarak enfeksiyona yol açabilir.

Kandidiyazın Türleri:

  • Oral Kandidiyaz (Ağız Pamukçuğu): Ağızda ve boğazda beyaz, peynirimsi lekelerle karakterizedir. Bebeklerde, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha sık görülür.

  • Vajinal Kandidiyaz (Vajinal Mantar Enfeksiyonu): Vajinada kaşıntı, yanma, kızarıklık ve beyaz, yoğun akıntıya neden olur. Antibiyotik kullanımı, hamilelik ve diyabet gibi faktörler riski artırabilir.

  • Cilt Kandidiyazı: Cilt kıvrımlarında (koltuk altı, kasık, parmak araları gibi) kızarıklık, kaşıntı ve pullanmaya neden olabilir. Sıcak ve nemli ortamlar enfeksiyonun gelişmesi için uygun zemin hazırlar.

  • İnvaziv Kandidiyaz: Candida mantarlarının kan dolaşımına yayılarak organlara zarar vermesi durumudur. Bağışıklık sistemi ciddi şekilde baskılanmış kişilerde (örneğin, kanser tedavisi görenler, organ nakli alıcıları) daha sık görülür ve hayatı tehdit edebilir.

Risk Faktörleri:

  • Antibiyotik kullanımı
  • Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar (kortikosteroidler, immünosupresanlar)
  • Diyabet
  • Hamilelik
  • Obezite
  • HIV/AIDS
  • Kanser tedavisi (kemoterapi, radyoterapi)

Belirtiler:

Belirtiler, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Yukarıda bahsedilen her tür için belirtiler detaylandırılmıştır.

Teşhis:

Teşhis genellikle fiziksel muayene ve enfekte bölgeden alınan örneğin laboratuvar incelemesi ile konulur.

Tedavi:

Tedavi, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak antifungal ilaçlarla yapılır. Topikal kremler, ağız gargaraları veya sistemik ilaçlar (ağızdan alınan veya damar yoluyla verilen) kullanılabilir.

Önleme:

  • Antibiyotik kullanımını gereksiz yere azaltmak
  • Bağışıklık sistemini güçlendirmek
  • Pamuklu iç çamaşırı tercih etmek ve genital bölgeyi kuru tutmak
  • Diyabet kontrolünü sağlamak
  • Probiyotik takviyeleri kullanmak (doktor tavsiyesiyle)

Kandidiyaz ile ilgili herhangi bir şüpheniz varsa, bir doktora danışmanız önemlidir.