kalibrasyon ne demek?

Kalibrasyon, bir ölçüm cihazının veya sisteminin doğruluğunu ve güvenilirliğini doğrulamak ve gerekirse ayarlamak için yapılan bir işlemdir. Bir referans standardına karşı karşılaştırma yapılarak, ölçüm cihazının verdiği sonuçların gerçek değere ne kadar yakın olduğunu belirler. Başka bir deyişle, ölçüm cihazının hata payını belirleyip düzeltir.

Kalibrasyonun önemi, doğru ve güvenilir ölçümler elde etmek için kritiktir. Yanlış ölçümler, ürün kalitesinde düşüşe, güvenlik risklerine, yüksek maliyetlere ve hatta yasal sorunlara yol açabilir. Hemen her sektörde, özellikle üretim, sağlık, otomotiv, havacılık ve çevre gibi alanlarda hayati öneme sahiptir.

Kalibrasyon Süreci Genellikle Şunları İçerir:

• Hazırlık: Kalibrasyonun kapsamının belirlenmesi, gerekli ekipman ve personelin hazırlanması.
• Cihazın İncelenmesi: Cihazın genel durumu, hasar olup olmadığı, temizliği kontrol edilir.
• Referans Standartlarının Kullanımı: Bilinen hassasiyete sahip referans standartları kullanılarak ölçüm cihazı karşılaştırılır. Bu standartlar, ulusal veya uluslararası standartlara izlenebilir olmalıdır.
• Ölçüm Alma: Referans standartlarına dayalı olarak bir dizi ölçüm alınır.
• Veri Analizi: Alınan veriler değerlendirilir ve cihazın hata payı belirlenir.
• Ayarlama (Gerekirse): Cihazın hatası kabul edilebilir sınırların dışında ise, ayarlama yapılarak doğruluğu iyileştirilir.
• Belgelendirme: Kalibrasyon işleminin tüm adımları ve sonuçları detaylı bir rapor halinde belgelenir. Bu rapor, kalibrasyonun yapıldığı tarih, kullanılan ekipmanlar, ölçüm sonuçları ve hata limitlerini içerir. Bu belge, cihazın kalibrasyon durumunu kanıtlar ve genellikle bir sonraki kalibrasyonun ne zaman yapılması gerektiğini gösterir.

Kalibrasyonun Türleri:

• Trase Edilebilir Kalibrasyon: Ulusal veya uluslararası standartlara kadar izlenebilir referans standartlarının kullanılmasını içeren en güvenilir kalibrasyon türüdür.
• İç Kalibrasyon: Bir şirketin kendi içinde yaptığı kalibrasyon. Daha az sıklıkta ve daha az hassas ölçümler için kullanılabilir.
• Dış Kalibrasyon: Bağımsız bir kalibrasyon laboratuvarı tarafından yapılan kalibrasyon. Daha yüksek hassasiyet ve güvenilirlik gerektiren durumlarda tercih edilir.

Kalibrasyonun Önemi:

• Doğru Ölçümler: Güvenilir ve doğru ölçümler sağlar.
• Ürün Kalitesi: Ürün kalitesinin ve tutarlılığının güvence altına alınmasını sağlar.
• Güvenlik: Güvenlik risklerini azaltır.
• Verimlilik: Arızaları ve yeniden işlemeyi azaltarak verimliliği artırır.
• Yasal Uyumluluk: Sektör standartlarına ve düzenlemelere uyumluluğu sağlar.

Kalibrasyon, düzenli aralıklarla yapılması gereken önemli bir işlemdir. Kalibrasyon frekansı, cihazın türüne, kullanım sıklığına ve doğruluk gereksinimlerine bağlı olarak değişir. Cihaz üreticileri genellikle kalibrasyon önerileri sağlar.