kader ne demek?

"Kader" kelimesi, Arapça kökenli olup "önceden yazılmış, belirlenmiş şey" anlamına gelir. Farklı dinler ve felsefi düşünceler, kader kavramını farklı şekillerde ele alır. Genel olarak, kader, insanların yaşamındaki olayların önceden belirlenmiş olduğu fikrini ifade eder. Ancak bu önceden belirlenmişliğin kapsamı ve türü, yorumlandığı bağlama göre değişiklik gösterir.

İşte kader hakkındaki farklı bakış açılarından bazıları:

• İslam'da Kader: İslam'da kader, Allah'ın her şeyi bilmesi ve önceden takdir etmesi anlamına gelir. Bu, insanların özgür iradelerinin olmadığı anlamına gelmez. İnsanlar, Allah'ın takdiri dahilinde kendi seçimlerinden sorumludur. Kader genellikle "kazanç (kesp)" ve "yaratış (halk)" olarak ikiye ayrılır. Kazanç, insanın kendi iradesiyle yaptığı eylemlerdir; yaratış ise Allah'ın yarattığı her şeydir. İslam düşüncesinde, kader insanı teslimiyete ve Allah'a güvenmeye yönlendirir.

• Hristiyanlıkta Kader: Hristiyanlıkta kader anlayışı, mezhepler ve düşünürler arasında farklılıklar gösterir. Bazı Hristiyanlar, Tanrı'nın her şeyi önceden bildiğini ve planladığını kabul ederken, diğerleri insanın özgür iradesini daha fazla vurgular. Tanrı'nın önceden bilmesi ile insanın özgür iradesinin bir arada nasıl var olduğu tartışmalı bir konudur.

• Budizm'de Karma ve Reenkarasyon: Budizmde kader kavramı, karma ve reenkarasyon doktrinleriyle bağlantılıdır. Karma, eylemlerin sonuçları anlamına gelir; yaptığımız her şeyin gelecekteki yaşamlarımızı etkilediği düşünülür. Reenkarasyon ise ölümden sonra ruhun yeniden doğmasıdır. Budizm'de, insanların yaşamları tamamen önceden belirlenmiş değildir, ancak eylemleri ve niyetleri geleceklerini şekillendirir.

• Felsefi Bakış Açıları: Felsefede determinizm, her olayın önceden belirlenmiş nedenlere bağlı olduğu görüşüdür. Buna karşılık, libero-volünterizm, insanın özgür iradesine ve kendi seçimlerinden sorumlu olduğuna inanır. Kader tartışması, bu iki felsefi görüş arasında bir mücadeleyi yansıtır.

Özetle, kader, oldukça karmaşık ve farklı inanç sistemlerinde farklı şekillerde yorumlanan bir kavramdır. Anlamı, inanç sistemine, felsefi bakış açısına ve bireysel yorumlara göre değişir. Kaderin varlığı ya da yokluğu, insanın yaşamındaki anlam arayışını, sorumluluk anlayışını ve geleceğe bakış açısını etkiler.