ittihat ve terakki cemiyeti ne demek?

İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde önemli bir rol oynamış, 1889 yılında Selanik'te gizli bir cemiyet olarak kurulan siyasi bir örgüttü. Adı, "Birlik ve İlerleme" anlamına gelir ve modernleşme, merkeziyetçilik ve milliyetçilik fikirlerini benimsemiştir. Ancak, bu ideallerin uygulaması çoğu zaman otoriter ve şiddet içeren yöntemlerle gerçekleştirilmiştir.

İşte İttihat ve Terakki Cemiyeti hakkında önemli bilgiler:

İdeolojisi ve Hedefleri:

Merkeziyetçilik: Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasını engellemek ve merkezi hükümetin gücünü artırmak temel hedefleri arasındaydı. Bu, imparatorluğun farklı bölgelerindeki özerklik hareketlerine karşı sert bir tutum almalarına yol açtı.
Modernleşme: Batı Avrupa'daki gelişmeleri örnek alarak Osmanlı İmparatorluğu'nu askeri, ekonomik ve idari alanlarda modernize etmek istiyorlardı. Bunun için eğitim sisteminde reformlar, yeni askeri teknolojilerin benimsenmesi ve bürokraside değişiklikler yapılması planlanıyordu.
Milliyetçilik (Türk Milliyetçiliği): Başlangıçta Pan-İslamist bir çizgide hareket etseler de, zamanla Türk milliyetçiliği daha baskın hale geldi. Bu, imparatorluğun diğer etnik gruplarıyla ilişkilerinde sorunlara yol açtı.
Ordu ile yakın ilişki: Cemiyet, ordunun önemli bir bölümünün desteğine sahipti ve askeri gücü politik hedeflerine ulaşmak için sıkça kullandı.

Önemli Kişiler:

Enver Paşa: Askeri lider ve etkili bir üyesiydi. Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordusunun komuta kademesinde yer aldı.
Talat Paşa: İttihat ve Terakki'nin güçlü liderlerinden biri olup, savaş yıllarında büyük önem taşıyan içişleri bakanıydı.
Cemal Paşa: Osmanlı donanmasının komutanı ve daha sonra Suriye valisi olarak görev yaptı.

Etki ve Sonuçları:

1908 Meşrutiyet İlanı: İttihat ve Terakki, II. Meşrutiyet'in ilanında önemli rol oynadı. Ancak, elde ettikleri gücü kullanarak meşrutiyeti kendi amaçları doğrultusunda yönlendirdiler.
Ermeni Soykırımı: İttihat ve Terakki hükümeti döneminde yaşanan Ermeni Soykırımı, cemiyetin en karanlık sayfalarından biridir. Bu olay, Türk milliyetçiliğinin acımasız bir boyutunu göstermektedir.
Birinci Dünya Savaşı'na Giriş: İttihat ve Terakki, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynadı ve bu karar imparatorluğun çöküşünü hızlandırdı.
İmparatorluğun Çöküşü: İttihat ve Terakki'nin politikaları ve Birinci Dünya Savaşı'ndaki başarısızlıkları, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşüne önemli katkıda bulundu. Cemiyete mensup birçok kişi savaş sonrası yargılandı ve idam edildi.

Genel Değerlendirme:

İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde modernleşme ve milliyetçilik idealleriyle hareket eden, ancak otoriter yöntemler ve şiddet kullanımıyla hatırlanan karmaşık bir siyasi harekettir. Hem modernleşme çabaları hem de Ermeni Soykırımı gibi insanlık suçları nedeniyle tarihte tartışmalı bir konumda bulunmaktadır. Etkinlikleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli bir rol oynamıştır.