intolerans ne demek?

İntolerans, vücudun belirli bir maddeye karşı aşırı duyarlılık göstermesi ve bu maddeyi tolere edememesi durumudur. Alerjiden farklıdır, çünkü bağışıklık sistemini doğrudan içermez. Alerjik reaksiyonlar bağışıklık sisteminin IgE antikorlarının üretimiyle tetiklenirken, intoleranslar farklı mekanizmalarla oluşur. İntolerans belirtileri genellikle daha hafif ve gecikmeli olabilir.

İntolerans birçok farklı maddeye karşı gelişebilir, bunlar arasında en yaygın olanları:

• Laktoz intoleransı: Süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz şekerini sindirmek için gerekli olan laktaz enzimi yetersizliğinden kaynaklanır. Belirtileri arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal bulunur.

• Gluten intoleransı (Çölyak hastalığı): Bu otoimmün hastalıkta, vücut gluten proteinine (buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunur) karşı antikor üretir ve ince bağırsağa zarar verir. Belirtileri arasında karın ağrısı, ishal, şişkinlik, kilo kaybı, yorgunluk ve anemi bulunur. Çölyak hastalığı ciddi bir durumdur ve tedavi edilmezse uzun süreli sağlık sorunlarına yol açabilir.

• Histamin intoleransı: Vücudun histamini (bir tür kimyasal haberci) yeterince hızlı parçalaması nedeniyle ortaya çıkar. Histamin birçok gıdada bulunur (peynir, turşu, şarap gibi fermente ürünler) ve belirtileri baş ağrısı, burun tıkanıklığı, kaşıntı, kızarıklık, mide bulantısı ve ishal olabilir.

• Fruktoz intoleransı: Fruktozu (meyvelerde ve balda bulunan bir şeker) sindirmekte zorluk çekmektir. Belirtileri laktoz intoleransına benzer.

• Gıda katkı maddeleri intoleransı: Bazı gıda katkı maddelerine (örneğin, sülfitler, benzoatlar) karşı gelişebilir. Belirtiler kişiden kişiye değişir.

• Kafein intoleransı: Kafeini metabolize etmekte zorluk çekmektir. Belirtileri arasında anksiyete, uykusuzluk, kalp çarpıntısı ve sinirlilik bulunur.

İntoleransın belirtileri:

Belirtiler intoleransa neden olan maddeye ve kişinin duyarlılık düzeyine bağlı olarak değişir. Yaygın belirtiler arasında:

• Sindirim sorunları (karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal, kabızlık)
• Baş ağrısı
• Yorgunluk
• Cilt problemleri (kaşıntı, kızarıklık, egzama)
• Mide bulantısı ve kusma

Teşhis:

İntoleransın teşhisi genellikle doktor tarafından yapılan bir fizik muayene ve detaylı bir öykü alma ile başlar. Gerekirse, belirli bir maddeye karşı intoleransı doğrulamak için çeşitli testler yapılabilir (örneğin, nefes testi, kan testi, eliminasyon diyeti).

Tedavi:

İntoleransın tedavisi, genellikle intoleransa neden olan maddeden kaçınmayı içerir. Bazı durumlarda, belirtileri azaltmak için ilaçlar kullanılabilir. Örneğin, laktoz intoleransı olan kişiler laktaz enzimi takviyesi alabilirler.

Önemli bir not: Eğer belirtiler yaşıyorsanız, doğru teşhis ve tedavi için bir doktora veya diyetisyene danışmanız çok önemlidir. Kendi kendinize teşhis koymak ve tedavi uygulamak tehlikeli olabilir.