instela ne demek?

instela, 1 Mart 2004’te Çağatay Gürtürk tarafından İTÜ Sözlük adıyla kurulan internet sitesi. Katılımcı sözlük formatında yayın hayatına başlayan site Ocak 2015'te yurt dışına açılma planları doğrultusunda instela adını almış ve sözlük formatını değiştirerek sosyal topluluğa evrilmiştir.¹

Geçmiş

Başlangıçta İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencilerine yönelik bir site olarak planlanıp yayın hayatının ilk ayında yalnızca İTÜ yerleşkeleri içerisinden erişilebilecek şekilde yayın hayatına başlayan İTÜ Sözlük, Nisan 2004'ten itibaren tüm internetin kullanımına açık hale gelmiş ve ilk katılımcı sözlüklerden birisi olmuştur.² Ekim 2007 itibarıyla ikinci versiyon çalışmaları çerçevesinde üyelerin kullanımına yönelik ajanda, not defteri, duyurular, olaylar uygulamaları geliştirilmiş ve isteğe bağlı olarak kullanıma açılmıştır. 2008 yılı itibarıyla katılımcı sözlükler arasında bir ilk olmak üzere, yazılan metinlere görsel ve video desteği vermeye başlamıştır. Buna göre yazarlar, başlıklarla ilgisini olduğu düşündükleri fotoğraf vb. materyali serbestçe yükleyebilmekteydiler. 1 Temmuz 2010 tarihinden itibaren v3 sürümüyle hizmet vermen sitede bu sürümle birlikte iframe yapısı terk edilmiştir. 2013 yılında ise Atlas projesi başlatılmıştır. Atlas ile sözlük yazarlarına başlıklara konum bilgisi ekleyebilme ve herhangi bir sözlük kullanıcısının bu sayede etrafındaki yerlere ve olaylara ait bilgilere ulaşabilmesine olanak sağlanmıştır.

Ocak 2015'te ise İTÜ Sözlük adı ve yapısı tamamen terk edilmiş, yabancıların daha kolay telaffuz edebildiği instela adı alınmış ve katılımcı sözlük yapısının temelleri üzerine sosyal topluluk yapısı inşa edilmiştir.³ Bu yeniden markalaşma sürecinde sitenin veritabanı yenilenmemiş, eski içerikler ve eski İTÜ Sözlük kullanıcıları da yeni internet sitesine sorunsuzca aktarılmıştır.⁴

Alt uygulamalar

Sitenin İTÜ Sözlük adıyla yayın yaptığı dönemde kullanıcıların buluşmalarını organize etmek amacıyla Kovan, formata uymadığı gerekçesiyle silinmiş ancak ilginç olmalarından dolayı sergilenen girilerin bulunduğu Müze, üyelerin yazdığı nesir ve nazımların yayınlandığı Konsepte Aykırı, üyelerin radyo programları hazırladığı İTÜ Sözlük FM, üyelerin girebildiği sohbet arabirimi olan İTÜ Sözlük Chat, üyelerin birbirlerine soru sorup cevaplayabildiği İTÜ Sözlük Duyurular, yazarlarının konser vb. çeşitli aktivitelere davetiye kazanmasını sağlayan Resepsiyon ve sözlük üyelerinin sözlükle ilgili istek, öneri ve şikâyetlerini dile getirdikleri bir hata takip sistemi olan İTÜ Sözlük Terakki Takip Arabirimi gibi çeşitli uygulamaları bulunmaktaydı.

instela'ya geçiş ile birlikte bu uygulamaların çoğunluğu terk edilerek yalnızca İTÜ Sözlük Duyurular instela Duyurular adıyla, İTÜ Sözlük FM de instela.fm adıyla yayında tutulmuştur.

Etkinlikler

Tüm instela yazarları, başka yazarların da katılım gösterdiği "zirve" ismi verilen sözlük buluşmaları düzenlemekte serbesttir. Her hafta Türkiye ve Dünya'nın çeşitli şehirlerinde instela zirveleri düzenlenmektedir.

Kimi sözlük zirveleri, instela yönetiminin de katkıları ve desteğiyle gerçekleşmektedir. Bunlardan gelenekselleşen yıl dönümü kutlamalarından dördüncüsü 22 Mart 2008 Cumartesi gecesi kutlanmıştır. Studio Live’da gerçekleşen İTÜ Sözlük 4. Yıl Partisi'nde Dolapdere Big Gang ve Pijama isimli müzik grupları sahne almış, 1.000 kişinin üzerinde bir katılım gerçekleşmiştir.

Destek

İTÜ Sözlük adıyla yayın yapmakta iken instela, 2008 yılından itibaren organize edilen çeşitli etkinliklere basın sponsoru statüsünde destek vermeye başlamıştır. 2008 yılı içinde gerçekleşen sponsorluklardan bazıları İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği kulübü tarafından düzenlenen e-Fikrim yarışması ve Unifest 2008 etkinliğidir. 2009 yılında Depeche Mode'un İstanbul'da verecek olduğu ancak son anda iptal olan konserinin resmî internet sponsoru olmuştur. Bu çerçevede, organizasyonun tüm internet operasyonunu üstlenmiştir.⁵ Aynı zamanda 2010 yılında düzenlenen Sonisphere Festival 2010'un ana internet sponsoru olmuştur.

Yasal sorunlar

Site içeriğinde bulunan kimi yazılar sebebiyle yasal sorunlar yaşamıştır. İTÜ Sözlük döneminde açılan davalardan ilkleri Adnan Oktar⁶ diğeri ise Ali Kırca⁷ tarafından açılmış, bunları başka yasal sorunlar da takip etmiştir. 15 Ocak 2015 tarihinde site kurucusu Çağatay Gürtürk, yaşamakta olduğu İspanya'dan Türkiye'ye dönüşünde Atatürk Havalimanı'nda gözaltına alınmış ve hakim karşısına çıkarılmasının ardından serbest bırakılmıştır. Bu gözaltı işleminin sitede yer alan İslam peygamberi Muhammed hakkında kullanıcıların yazdıkları bazı içeriklere yönelik açılan dava sebebiyle olduğu bizzat Çağatay Gürtürk tarafından açıklanmıştır.⁸