hulul ne demek?

Hulul, İslam felsefesi ve tasavvufunda önemli bir kavramdır. Temelde, Allah'ın (Tanrı'nın) varlığının veya niteliklerinin bir yaratılmış varlığa veya nesneye nüfuz etmesi, içkin olması veya "giymesi" anlamına gelir. Bu, Tanrı'nın ayrı ve aşkın bir varlık olmaktan ziyade, yaratılışın içinde ve onunla bir olduğu fikrini içerir.

Hulul inancı, İslam dünyasında tartışmalı bir konu olmuştur. Bazı sufiler tarafından, Allah'a yakınlaşmanın ve O'nunla birlik olmanın bir yolu olarak görülürken, diğer İslam alimleri tarafından şirk (Allah'a ortak koşma) olarak kabul edilir ve reddedilir.

Temel Özellikleri:

• Tanrı'nın İçkinliği: Hulul, Tanrı'nın sadece yaratıcı ve aşkın (aşkınlık) bir varlık olmakla kalmayıp, aynı zamanda yaratılışın içinde de bulunduğunu savunur.
• Birlik ve Bütünlük: Hulul, Tanrı ile yaratılış arasında bir birlik ve bütünlük olduğunu vurgular. Bu, yaratılmış varlıkların Tanrı'dan ayrı ve bağımsız olmadığı fikrine yol açar.
• Tecelli ve Yansıma: Hulul, Tanrı'nın varlığının ve niteliklerinin yaratılmış varlıklarda tecelli ettiğini ve yansıdığını öne sürer. Her yaratılmış varlık, Tanrı'nın bir yönünü veya özelliğini temsil eder.

Tarihi ve Gelişimi:

Hulul inancı, İslam düşüncesinde özellikle sufi çevrelerde gelişmiştir. Hallac-ı Mansur gibi bazı sufiler, hulul ile ilişkilendirilen ifadeleri nedeniyle tartışmalara yol açmış ve hatta idam edilmişlerdir. İbn Arabi gibi diğer sufiler ise hulul kavramını daha sofistike bir şekilde yorumlamış ve vahdet-i vücud (varlığın birliği) felsefesiyle ilişkilendirmişlerdir.

Eleştiriler:

Hulul inancı, İslam'ın temel teolojik prensiplerine aykırı olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir. Eleştiriler, hululun Tanrı ile yaratılış arasındaki kesin ayrımı bulanıklaştırdığı, tevhid ilkesini ihlal ettiği ve insanları Tanrı'ya ortak koşmaya (şirk) yöneltebileceği yönündedir.

Hulul, karmaşık ve çok katmanlı bir kavram olup, farklı sufi geleneklerinde ve düşünürlerde farklı şekillerde yorumlanmıştır. Bu nedenle, hulul hakkında kesin ve nihai bir tanım yapmak zordur.

Bu bilgiler sadece genel bir bakış sunmaktadır ve konunun derinlemesine anlaşılması için daha fazla araştırma yapılması önemlidir.