hister ne demek?

Hister Nedir?

Hister, bir sistemin girdiye verdiği tepkinin, sadece o andaki girdiye değil, aynı zamanda geçmiş girdilere de bağlı olması durumunu ifade eder. Başka bir deyişle, bir sistemin hafızası olduğu ve bu hafızanın sistemin davranışını etkilediği söylenebilir. Hister kelimesi, Yunanca "hysteresis" kelimesinden gelmektedir ve "gecikme" anlamına gelir.

Hister, fizik, mühendislik, ekonomi ve biyoloji gibi çeşitli alanlarda karşımıza çıkabilir. Örneğin:

  • Fizikte: Ferromanyetik malzemelerin manyetizasyon eğrisi histerik bir davranış gösterir. Yani, manyetik alanın artması ve azalması durumunda, malzemenin manyetizasyonu aynı yolu izlemez. Daha fazla bilgi için: https://www.nedemek.page/kavramlar/manyetik%20histerezis

  • Mühendislikte: Bir termostatın açılıp kapanma noktaları arasında histerezis olabilir. Bu, termostatın çok sık açılıp kapanmasını engeller ve sistemin daha kararlı çalışmasını sağlar.

  • Ekonomide: Tüketici davranışlarında histerezis görülebilir. Örneğin, bir ürünün fiyatı düştükten sonra tekrar yükselse bile, tüketicilerin satın alma alışkanlıkları değişmeyebilir.

  • Biyolojide: Bazı biyolojik sistemlerde, bir uyarıcıya verilen tepki, uyarıcının geçmişine bağlı olarak değişebilir.

Hister, sistemlerin kararlılığını ve güvenilirliğini artırmak için kullanılabilir. Ancak, bazı durumlarda da istenmeyen etkilere yol açabilir. Örneğin, bir kontrol sisteminde histerezis, hassasiyet kaybına neden olabilir.

Hister kavramını daha detaylı anlamak için aşağıdaki konulara göz atabilirsiniz: