Hirabe, 7. yüzyıldan itibaren Arap ve İslam matematiğinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, çarpma işlemini kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiştir ve özellikle hacim hesabında sıkça kullanılmıştır.
Hirabe yöntemi, bir çarpım işlemini üç bölüme ayırarak yapılır. İlk olarak çarpılan sayılar, ondalık sayı sistemi kullanılmadan yan yana yazılır. Daha sonra sayıların sırası ters çevrilir ve üst üste yazılır. Altındaki sayılara sırasıyla ilk sayının rakamları, üstündekilere ise ikinci sayının rakamları yazılır. Daha sonra her hane için çarpım işlemi yapılır ve sonuçlar alt alta yazılır. Son adımda ise rakamlar sağdan sola doğru toplanır ve sonuç çarpımın sonucunu verir.
Örneğin, 23 ile 45'in çarpımını hirabe yöntemi ile hesaplayalım:
1035
Bu yöntem, günümüzde artık kullanılmamakla birlikte, tarihsel açıdan matematik tarihinde önemli bir yere sahiptir.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page