hidronefroz ne demek?
Hidronefroz, böbrekte idrarın birikmesi sonucu böbreğin şişmesi durumudur. Bu birikim, idrarın böbrekten mesaneye taşınmasını sağlayan idrar yollarındaki bir tıkanıklıktan kaynaklanır. Tıkanıklık, çeşitli nedenlerden dolayı oluşabilir ve şiddeti de değişkenlik gösterebilir.
Hidronefroza neden olan faktörler:
- Doğuştan anomaliler: İdrar yollarının gelişimi sırasında oluşan yapısal kusurlar (örneğin, üreteropelvik darlık - böbrekten mesaneye idrarı taşıyan tüpün daralması). Bu en sık görülen nedenlerden biridir ve bebeklerde ya da çocuklarda teşhis edilir.
- Böbrek taşları: İdrar yollarında oluşan taşlar idrar akışını engelleyerek hidronefroza neden olabilir.
- İnfeksiyonlar: Böbrek veya idrar yolu enfeksiyonları şişmeye ve tıkanıklığa yol açabilir.
- Prostat büyümesi: Yaşlı erkeklerde prostat bezi büyümesi üretrayı (mesaneden dışarı idrarı taşıyan tüp) tıkayabilir ve idrarın böbreklere geri dönmesine neden olabilir.
- Tümörler: Böbrek, mesane veya idrar yollarındaki tümörler idrar akışını engelleyebilir.
- Hamilelik: Gebelikte büyüyen rahim üreterlere bası yaparak idrar akışını yavaşlatabilir ve hafif hidronefroz oluşturabilir. Bu genellikle geçicidir.
- Nörojenik mesane: Sinir sistemindeki sorunlar mesanenin boşalmasını engelleyebilir ve idrarın böbreklere geri dönmesine neden olabilir.
Hidronefrozu belirtiler:
Hafif hidronefroz genellikle herhangi bir belirti vermez ve tesadüfen, örneğin başka bir durumun teşhisi için yapılan görüntüleme çalışmaları sırasında saptanır. Daha şiddetli hidronefrozda ise aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Şiddetli yan ağrısı (böğür ağrısı)
- Ateş ve titreme (enfeksiyon belirtisi)
- Bulantı ve kusma
- İdrar yaparken yanma hissi
- Sık idrara çıkma
- İdrarda kan
Teşhis:
Hidronefroz, aşağıdaki yöntemlerle teşhis edilebilir:
- Ultrason: Böbreklerin ve idrar yollarının görüntülerini elde etmek için kullanılan bir görüntüleme yöntemi.
- BT (Bilgisayarlı Tomografi): Daha detaylı görüntüler sağlayan bir görüntüleme yöntemi.
- IVP (İntravenöz Piyelogram): İdrar yollarına kontrast madde enjekte edilerek röntgen filmleri çekilmesi.
- MR (Manyetik Rezonans): Daha ayrıntılı görüntüler için kullanılan başka bir görüntüleme yöntemi.
Tedavi:
Hidronefroza neden olan altta yatan sorunun tedavisi şarttır. Tedavi yöntemleri, hidronefroza neden olan faktöre bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:
- Antibiyotikler: İnfeksiyonu tedavi etmek için.
- Böbrek taşı kırma işlemleri: Lazer veya şok dalgaları ile.
- Stent yerleştirilmesi: İdrar yolundaki tıkanıklığı gidermek için ince bir tüp yerleştirilmesi.
- Cerrahi müdahale: Tıkanıklığın giderilmesi veya böbreğin onarılması için.
Hidronefroz, erken teşhis ve uygun tedavi ile genellikle tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak, tedavi edilmezse böbrek hasarına ve hatta böbrek yetmezliğine yol açabilir. Bu nedenle, yukarıda belirtilen semptomlardan herhangi birini yaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir.