heteronomi ne demek?

Heteronomi, felsefi bir terimdir ve "başka bir otoritenin düşünce ve eylem rehberliğine tabi olma durumu" anlamına gelir. Terim, Immanuel Kant'ın ahlaki felsefesinde ve Otto Friedrich Bollnow tarafından geliştirilen insan ve eğitim felsefesinde kullanılır.

Kant'a göre, heteronomi, insanın ahlaki eylemlerini kendi akıl ve bağımsız yargılarına dayanmadan, dış etkenlere veya başka bir otoriteye bağlı olarak gerçekleştirmesi durumudur. Heteronomi, insanın ahlaki yükümlülüklerini bireysel özgür iradeyle yerine getirmemesini ifade eder. Bunun yerine, ahlaki eylemler baskı, ödül veya ceza gibi dışarıdaki faktörlere bağlı olur. Heteronomi, kendiliğinden yapılan ahlaki eylemler yerine dışarıdan kontrol edilen ahlaki eylemleri temsil eder.

Bollnow ise heteronomiyi insanın kendi içsel değerlerine, inançlarına veya ahlaki ilkelerine değil, dış otorite veya kültürel normlar tarafından belirlenen değerlere göre yaşaması anlamında kullanır. Ona göre, heteronomi insanın kendi özgür iradesine göre seçim yapmadan, başkalarının veya toplumun beklentilerine göre yaşaması durumudur.

Heteronomi, özgürlük, bağımsızlık ve kendi kararlarını verme yeteneği gibi kavramlarla karşıt bir durumu ifade eder. Heteronomi, kişilerin kendi içsel değerlerine, ahlaki ilkelerine ve özgür iradelerine dayanarak kendi kararlarını vermelerini teşvik eden olan otonomi ile zıtlık oluşturur. Otonomi, kişinin kendi özgür iradesiyle hareket etme ve kendi ahlaki değerleri ve ilkeleri doğrultusunda yaşama yeteneğini ifade eder.