heparin ne demek?

Heparin, doğal olarak vücutta bulunan ve tıbbi olarak da kullanılan bir antikoagülandır. Kanın pıhtılaşmasını önleyerek veya yavaşlatarak çalışır. İşte heparin hakkında daha detaylı bilgiler:

Nasıl Çalışır?

Heparin, trombin ve diğer pıhtılaşma faktörlerinin aktivitesini engelleyerek kanın pıhtılaşmasını önler. Özellikle antitrombin III adı verilen bir proteinin aktivitesini artırarak etki gösterir. Antitrombin III, çeşitli pıhtılaşma faktörlerini inaktive eder ve heparin bu süreci hızlandırır.

Kullanım Alanları:

Heparin, çeşitli tıbbi durumlarda kullanılır, bunlar arasında:

• Derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboli (PE) önleme ve tedavisi: Bu, bacaklardaki damarlarda kan pıhtılarının oluşmasını ve akciğerlere yayılmasını önlemek için kullanılır.
• İnme, kalp krizi ve diğer tromboembolik olayların önlenmesi: Kalp ameliyatları, büyük ameliyatlar ve uzun süreli yatak istirahati gibi durumlarda pıhtılaşmayı önlemek için kullanılır.
• Yapay kalp kapakçıkları ve diğer implantların trombozunun önlenmesi: İmplantların üzerinde pıhtı oluşumunu engeller.
• Diyaliz: Kanın pıhtılaşmasını önlemek için diyaliz sırasında kullanılır.
• Kan test tüplerinin antikoagülasyonu: Kan örneklerinin pıhtılaşmasını önlemek için laboratuvar ortamında kullanılır.

Uygulama Şekilleri:

Heparin, farklı şekillerde uygulanabilir:

• İntravenöz (IV) enjeksiyon: En yaygın uygulama yöntemidir. Damara doğrudan enjekte edilir.
• Subkutan (SC) enjeksiyon: Cilde alt deriye enjekte edilir. Genellikle DVT ve PE önleme ve tedavisi için kullanılır.
• Intra-arteriyel (IA) enjeksiyon: Atardamara enjekte edilir.
• Topikal uygulama (krem/jel): Belirli durumlarda lokal pıhtılaşma önleme için kullanılabilir.

Yan Etkiler:

Heparin kullanımı bazı yan etkilere neden olabilir, bunlar arasında:

• Kanama: En yaygın ve ciddi yan etkidir.
• Trombositopeni: Trombosit sayısında azalma. Nadir ancak ciddi bir yan etkidir. Heparin kaynaklı trombositopeni (HIT) olarak adlandırılır.
• Heparin kaynaklı alerjik reaksiyonlar: Kaşıntı, kızarıklık, döküntü gibi belirtiler.
• Osteoporoz (uzun süreli kullanımda): Kemik erimesine katkıda bulunabilir.

Kontrendikasyonlar:

Heparin, bazı durumlarda kullanılmamalıdır, örneğin:

• Kontrol edilemeyen kanama: Kanama riski yüksek olan kişilerde kullanılmamalıdır.
• Aşırı trombositopeni: Trombosit sayısı çok düşük olan kişilerde kullanılmamalıdır.
• Heparin alerjisi: Heparine karşı alerjisi olan kişilerde kullanılmamalıdır.

Önemli Not:

Heparin, sadece doktor tarafından reçete edilmeli ve kullanılmalıdır. Dozaj, uygulama şekli ve tedavi süresi, hastanın durumuna ve sağlık durumuna göre belirlenir. Herhangi bir yan etki veya endişe durumunda doktorunuza danışmanız önemlidir. Bu bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez. Daha detaylı bilgi için mutlaka doktorunuza veya eczacınıza danışın.