hellim ne demek?

Hellim (Yunanca: χαλούμι; Arapça: حلوم, ḥallūm), Kıbrıs kökenli, sık dokulu, sarımsı beyaz renkte taze bir peynirdir. Genelde ızgarada ya da yağsız tavada kızartıldıktan sonra yenir.¹ Ayrıca, hellim Kıbrıs Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs'ın önemli bir ihraç kalemidir.²

Hellimin içinde başta keçi sütü olmak üzere süt, tuz ve bazen de nane bulunur.³ İçerisindeki süt, keçi, koyun veya inek sütü olabilir. Bunların içinde keçi ve koyun sütlerinden yapılanları daha dayanıklı ve lezzetlidir, bunlar bir yıl kadar dayanabilir. İnek sütünden yapılan hellim ise birkaç ay içinde bozulur ve daha az lezzetlidir.⁴ Bazen, bu üç farklı hayvanın sütü karışıtırılarak hellim yapımında kullanılır.⁵⁶

Etimoloji

Türk Dil Kurumu Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü, hellim sözcüğünün anlamını "Bir çeşit peynir." olarak vermekte ve bu sözcüğün bu anlamda Kıbrıs'ın yanı sıra Adana'da da kullanıldığını belirtmektedir.⁷ Mısır'da ise hâlûm adında bir peynir türü bulunur. Bu peynir türü taze, salamura edilmiş veya baharatlanmış olarak yenir.⁸

Kullanım alanları

Hellim, makarnanın üzerine lezzet vermesi için serpiştirilir.⁹

Tarihçe

Hellim, Kıbrıs'ta yüzlerce yıldır üretilmektedir.¹⁰

Türkiye'de yayılması 20. yüzyılda gerçekleşmiştir.¹¹

Ekonomi

Kıbrıs

Hellim, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs'ın önemli bir ihraç kalemidir.¹² Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki hellim üretimi son yıllarda büyük artış göstermiştir. Ülkenin ihraç ettiği tarımsal ürünler arasında %27'lik bir pay tutan hellim, ülkenin en çok ihraç ettiği tarımsal üründür.¹³ Orta Doğu'da ve Kıbrıs kökenli insanların yaşadığı her yerde popüler bir peynir türüdür.¹⁴

Kıbrıs Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı, 2007 yılında, hellimi "Halloumi" adı altında tescilletmek için Avrupa Birliği'ne başvuruda bulunmuştur.¹⁵¹⁶ Bu başvuru, 2010 yılının Temmuz ayında reddedilmiştir.¹⁷ 7 Temmuz 2010'da ise, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Kuzey Kıbrıs'a tescillenmiştir.¹⁸

2008'den beridir her yıl, Geçitkale Belediyesi tarafından "Geçitkale Hellim Festivali" düzenlenmektedir.¹⁹ Bu festivalde "En Lezzetli Taze Hellim Yarışması"²⁰ ve "Hellim Güzellik Yarışması"²¹ gibi etkinlikler düzenlenmektedir.

Diğer

Günümüzde Orta Doğu'da da pek çok ülke hellim üretmektedir.²² 1999 yılında ABD'de, 2000'de Yunanistan'da ve 2002'de ise Avrupa Birliği'nde ticari marka olarak bazı firmalara tescillenmiştir.²³

Hellim, aynı zamanda Alman Gazi firması tarafından da üretilmektedir.²⁴ Bunun dışında, sanayi ürünü olan hellimler, Almanya da Türkler, Yunanlar ve Araplara ait olan bakkaliyelerde ve bazı süpermarketlerde mevcuttur.²⁵

Besin değerleri

100 gramlık bir ticari olarak üretilmiş hellimde, aşağıdaki besin değerleri aşağıdaki gibidir:

Yağ	26/70 g2627
Karbonhidrat	1.8 g28
Protein	22 g29
Kalsiyum	700–794 mg30
Enerji	322 kcal31

Hellim içerdiği yüksek miktardaki kalsiyum ve proteinle, bu mineraller bakımından zengindir. Yine de, içeriğindeki yüksek miktardaki yağ ve 100 gram başına 90 ila 100 miligramlık kolestrolla, bunlara bağlı hastalıkları olanları dikkatli olarak tüketmesi gereklidir.³²

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Kıbrıs-Türk Mutfağı, Akdeniz'in Tadı - Hellim

Orijinal kaynak: hellim. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩

4. Türk Halk Kültürü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yay., No: 3, s: 71- 73, Ankara, 1993 ↩

5. ↩

6. Robinson, R. K., Haddadin, M. S. Y. & Abdullah, B. M. (1991): Halloumi cheese - some aspects of manufacture and quality. Suid-Afrikaanse-Tydskrifvir-Suiwelkunde, 23, 61-64. ↩

7. ↩

8. *Oxford Companion to Food,*s.v.haloumi'' ↩

9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩

16. Application for the name ‘halloumi’ to go to EU in early 2007 , Cyprus Mail archive article - Saturday, September 2, 2006 ↩

17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩

23. Papademas 2006, sf. 118 ↩

24. ↩

25. Lenia ve Barnim Heiderich: Zyprisch kochen. Edition diá, Berlin 1992. ISBN 3-905482-65-7 ↩

26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩
30. ↩
31. ↩
32. ↩

Kategoriler