hareket ne demek?

Hareket, fiziksel bir cismin konumunun zaman içinde değişmesidir. Bu basit tanımın altında yatan birçok kavram ve alt alan bulunmaktadır. Hareketi anlamak için farklı bakış açıları ve çerçeveler kullanırız. İşte hareket hakkında bazı önemli noktalar:

Hareketin Türleri:

• Düzgün Hareket: Hız sabit kalan harekettir. Yönü de sabit kalıyorsa düz bir çizgi üzerinde hareket eder (düzgün doğrusal hareket). Yönü değişiyor ise, örneğin dairesel hareket gibi sabit hızla bir yol izler (düzgün dairesel hareket).
• Değişken Hareket: Hızının büyüklüğü veya yönü veya her ikisi de değişen harekettir. İvmeli hareket olarak da bilinir. Örneğin, bir araba hızlanıyor veya yavaşlıyor, ya da viraj alıyorsa değişken hareket halindedir.
• Göreli Hareket: Bir cismin hareketini gözlemcinin konumuna göre tanımlar. Aynı hareket, farklı gözlemciler tarafından farklı şekilde tanımlanabilir. Örneğin, hareketsiz duran bir otobüste oturan bir kişi, otobüs hareket halindeyken, yolda yürüyen birine göre hareketsizdir, fakat yol kenarındaki bir ağaca göre hareket halindedir.
• Dönme Hareketi: Bir eksen etrafında dönme hareketidir. Örneğin, Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü veya bir tekerleğin dönmesi.
• Öteleme Hareketi: Bir cismin tüm noktalarının aynı mesafeyi aynı yönde hareket etmesidir. Örneğin, bir trenin raylar üzerinde ilerlemesi.

Hareketi Tanımlayan Büyüklükler:

• Konum (Yer Değiştirme): Bir cismin belirli bir referans noktasına göre konumudur. Yer değiştirme ise başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki en kısa mesafeyi ve yönü ifade eder.
• Hız: Konumun zamana göre değişim oranıdır. Hız hem büyüklük (hız) hem de yön içerir.
• İvme: Hızın zamana göre değişim oranıdır. İvme, hızdaki değişimi gösterir (hız artışı veya azalması veya yön değişimi).
• Yörünge: Hareket eden bir cismin izlediği yol.
• Mesafe: Bir cismin izlediği toplam yol uzunluğu.

Hareket Kanunları:

Hareketi anlamak için temel olarak Newton'un Hareket Kanunları kullanılır:

• Birinci Hareket Kanunu (Eylemsizlik Kanunu): Dengeli kuvvetlerin etkisi altında olan bir cisim, hareketsiz kalmaya veya sabit bir hızla düz bir çizgide hareket etmeye devam eder.
• İkinci Hareket Kanunu: Bir cisme etkiyen net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir (F=ma).
• Üçüncü Hareket Kanunu (Eylem-Tepki Kanunu): Her etkiye eşit ve zıt yönde bir tepki vardır.

Hareketin Incelenmesi:

Hareket, klasik mekanik, kuantum mekaniği ve görelilik gibi farklı fizik dalları tarafından incelenir. Her dal, farklı ölçeklerde ve koşullar altında hareketi farklı şekilde tanımlar ve analiz eder.

Bu bilgiler, hareket hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için, ilgili fizik kitaplarına ve kaynaklarına başvurmanız önerilir.