haram ne demek?

İslam dininde "haram" (حرام), Arapça kökenli bir kelime olup, "yasaklanmış", "men edilmiş" veya "mübah olmayan" anlamlarına gelir. İslam hukukuna göre haram olan fiilleri yapmak, dinen günah kabul edilir. Haram kavramı, Kur'an-ı Kerim, Sünnet (Peygamberimizin söz ve davranışları) ve İslami fıkıh kaynaklarından elde edilen bilgilerle belirlenir.

Haram kılınan şeyler geniş bir yelpazede yer alır ve aşağıdaki başlıklar altında özetlenebilir ancak bu liste kapsamlı değildir ve farklı mezhepler arasında ince farklılıklar olabilir:

1. İbadetlerle İlgili Haramlar:

  • Şirk (Allah'a ortak koşmak): İslamiyet'in en büyük günahı olarak kabul edilir.
  • Putperestlik, büyücülük, falcılık gibi şirk unsurları taşıyan fiiller.
  • Allah'a karşı gelmek, O'na isyan etmek.
  • Namazı kılmamak (farz namazlar için).
  • Orucu bozmak (Ramazan ayı orucu için).
  • Zekat vermemek (mal varlığı zekat sınırını aşanlar için).
  • Hac farizasını yerine getirmemek (imkanı olanlar için).

2. Muamelat (İnsanlararası İlişkiler) ile İlgili Haramlar:

  • Hırsızlık, gasp, dolandırıcılık gibi mal hırsızlıkları.
  • Yalan söylemek, iftira atmak, gıybet yapmak.
  • Cinayet, adam öldürme.
  • Zina (evlilik dışı cinsel ilişki).
  • Faiz (riba): Faizli işlemler yapmak.
  • İçki (alkol) içmek.
  • Kumar oynamak.
  • Yetim malını haksız yere yemek.
  • Rüşvet almak veya vermek.
  • Adaletsiz davranmak.
  • Sövgü ve küfür.

3. Akıl ve Beden Sağlığıyla İlgili Haramlar:

  • Uyuşturucu kullanımı.
  • Kendine zarar verme.
  • Aşırı yemek yeme.
  • İntihar.

4. Gıda ile İlgili Haramlar:

  • Domuz eti ve domuzdan elde edilen ürünler.
  • Kan.
  • Ölmüş hayvan eti (kanını boşaltılmamış hayvanlar hariç).
  • Şarap ve alkollü içkiler.
  • Av hayvanlarının eti (belirli kurallara uyulmadan avlananlar).

5. Diğer Haramlar:

  • Sihir ve büyüyle uğraşmak.
  • İnsanları fitneye düşürmek.
  • Başkalarının haklarını çiğnemek.
  • Ana-babaya saygısızlık.

Haram fiillerin sonuçları, Allah'ın affına ve rahmetine sığınmakla birlikte, dünyada ve ahirette ceza almayı içerir. İslam'da tövbe ve istiğfar (Allah'tan af dilemek) önemlidir. Bir haram işlemek durumunda, hemen tevbe edip tekrarlamamaya özen göstermek gereklidir.

Önemli Not: Bu bilgiler genel bir bakış açısı sunmaktadır. İslam hukuku karmaşıktır ve haramın detayları mezhepler ve farklı fıkıh görüşleri arasında değişebilir. Detaylı bilgi için ilgili alanda uzmanlaşmış kişilere veya güvenilir İslami kaynaklara başvurmak önemlidir.