gonartroz ne demek?
Gonartroz (Diz Kireçlenmesi)
Gonartroz, diz ekleminde meydana gelen kireçlenme olarak da bilinen dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Genellikle yaşlanma ile birlikte ortaya çıksa da, travma, genetik yatkınlık veya aşırı kilo gibi faktörler de gonartroza yol açabilir.
Nedenleri:
- Yaşlanma: Yaşla birlikte kıkırdak dokusunun yıpranması en önemli faktörlerden biridir.
- Travma: Diz bölgesine alınan darbeler veya tekrarlayan mikro travmalar kıkırdak hasarına neden olabilir.
- Genetik Yatkınlık: Ailede gonartroz öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.
- Aşırı Kilo: Diz eklemlerine binen yükü artırarak kıkırdak dokusunun daha hızlı yıpranmasına neden olur.
- Diz Yaralanmaları: Menisküs yırtıkları veya bağ yaralanmaları gibi durumlar gonartroz gelişimini hızlandırabilir.
- Diğer Hastalıklar: Romatoid artrit veya gut gibi bazı sistemik hastalıklar da gonartroza yol açabilir.
Belirtileri:
- Diz Ağrısı: Özellikle hareketle artan, dinlenmeyle azalan ağrı en sık görülen belirtidir.
- Sertlik: Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsizlikten sonra dizde sertlik hissedilebilir.
- Şişlik: Diz ekleminde sıvı birikmesi sonucu şişlik oluşabilir.
- Hareket Kısıtlılığı: Diz hareketlerinde zorlanma ve kısıtlılık yaşanabilir.
- Çıtırtı veya Gıcırdama Sesleri: Diz hareketleri sırasında çıtırtı veya gıcırdama sesleri duyulabilir.
- Diz Çevresinde Hassasiyet: Diz eklemi çevresinde dokunmaya karşı hassasiyet olabilir.
Tanı:
- Fizik Muayene: Doktor tarafından yapılan fizik muayene ile diz ekleminin hareket açıklığı, ağrı ve şişlik değerlendirilir.
- Röntgen: Diz ekleminin röntgeni çekilerek kıkırdak hasarı ve kemiklerdeki değişiklikler değerlendirilir.
- MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Kıkırdak, menisküs ve bağların daha detaylı incelenmesi için MRG çekilebilir.
Tedavi:
Gonartroz tedavisinde amaç, ağrıyı azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktır.
- İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar veya kıkırdak koruyucu ilaçlar kullanılabilir.
- Fizik Tedavi: Egzersizler, manuel terapi ve diğer fizik tedavi yöntemleriyle kaslar güçlendirilir ve hareket açıklığı artırılır.
- Eklem İçi Enjeksiyonlar: Kortikosteroid veya hyaluronik asit enjeksiyonları ile ağrı azaltılabilir ve eklem kayganlığı sağlanabilir.
- Kilo Verme: Aşırı kilolu veya obez olan hastaların kilo vermesi, diz eklemlerine binen yükü azaltarak ağrıyı hafifletebilir.
- Cerrahi Tedavi: İlaç, fizik tedavi ve diğer yöntemlerle sonuç alınamazsa cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilebilir. Artroskopik cerrahi veya diz protezi gibi yöntemler uygulanabilir.
Önemli Kavramlar: