gdp ne demek?
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) Hakkında Bilgi
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), bir ülke ekonomisinin belirli bir dönemde (genellikle bir yıl veya çeyrek) ürettiği tüm nihai mal ve hizmetlerin piyasa değerini ifade eder. Ülke sınırları içinde, yerli veya yabancı fark etmeksizin tüm üreticiler tarafından yaratılan katma değerin toplamıdır. GSYH, bir ülkenin ekonomik büyüklüğünü ve performansını ölçmek için kullanılan en yaygın göstergedir.
Hesaplanma Yöntemleri:
GSYH, genellikle üç farklı yaklaşımla hesaplanır:
- Harcama Yöntemi: Tüketim harcamaları (Tüketim Harcamaları), yatırım harcamaları (Yatırım Harcamaları), kamu harcamaları (Kamu Harcamaları) ve net ihracatın (Net İhracat) toplamından oluşur. Formülü şu şekildedir: GSYH = C + I + G + (X - M)
- Üretim Yöntemi (Katma Değer Yöntemi): Her sektörün (tarım, sanayi, hizmetler vb.) yarattığı katma değerlerin toplanmasıyla bulunur. Katma değer, bir ürünün üretim sürecinde kazandığı değerdir.
- Gelir Yöntemi: Üretim faktörlerinin (işgücü, sermaye, toprak, girişimcilik) elde ettiği gelirlerin (ücretler, karlar, faizler, rantlar) toplanmasıyla hesaplanır.
Nominal GSYH ve Reel GSYH:
- Nominal GSYH: Cari fiyatlarla hesaplanan GSYH'dir. Enflasyondan arındırılmamıştır.
- Reel GSYH: Sabit fiyatlarla hesaplanan GSYH'dir. Enflasyonun etkisini ortadan kaldırarak ekonomik büyümeyi daha doğru bir şekilde yansıtır.
GSYH'nin Önemi:
- Ekonomik büyümenin ölçülmesi ve karşılaştırılması
- Yaşam standardının göstergesi olarak kullanılması (kişi başına GSYH)
- Ekonomik politikaların belirlenmesinde ve değerlendirilmesinde rehberlik etmesi
- Uluslararası karşılaştırmalar için temel veri sağlaması
Sınırlamaları:
- Gelir dağılımını yansıtmaz.
- Kayıt dışı ekonomiyi tam olarak kapsamaz.
- Çevresel maliyetleri dikkate almaz.
- Ev işleri ve gönüllü çalışmalar gibi piyasada işlem görmeyen faaliyetleri içermez.
- Refahı tam olarak yansıtmayabilir.
GSYH, bir ülkenin ekonomik durumunu anlamak için önemli bir araç olsa da, yukarıdaki sınırlamalar göz önünde bulundurulmalıdır.