gazel ne demek?

Gazel, Divan Edebiyatı'nın en önemli nazım şekillerinden biridir. Aşk, şarap, güzellik gibi lirik konuları işleyen, kendine özgü bir ahengi ve yapısı olan şiir türüdür.

Temel Özellikleri:

• Uyak (Kafiye) Düzeni: Gazelin uyak düzeni genellikle "aa, ba, ca, da, ea..." şeklindedir. İlk beyit kendi arasında kafiyeli (musarra) olup, sonraki beyitlerin ikinci mısraları ilk beyitin kafiyesiyle aynıdır.
• Beyit Sayısı: Genellikle 5 ila 15 beyit arasında değişir.
• Konu: Aşk, şarap, güzellik, felsefi düşünceler, tasavvuf gibi konular işlenir.
• Dil: Genellikle süslü ve sanatlı bir dil kullanılır. Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalara sıkça rastlanır.
• Mahlas: Şairin adının veya unvanının geçtiği son beyite mahlas beyti denir.
• Matla: Gazelin ilk beytine matla denir. Matla beyti, gazelin ahengini ve konusunu belirlemede önemli bir role sahiptir.
• Hüsn-i Matla: Matladan sonra gelen ve anlamca, ahenkçe matla kadar güzel olan beyittir.
• Makta: Gazelin son beytine makta denir. Şair, mahlasını genellikle makta beytinde kullanır.
• Hüsn-i Makta: Maktadan önce gelen ve anlamca, ahenkçe makta kadar güzel olan beyittir.
• Beytül Gazel (Yek ahenk gazel): Bütün beyitleri aynı güzellikte olan gazeldir.
• Yek Avaz Gazel: Bütün beyitlerinde aynı konunun işlendiği gazeldir.

Gazel, Divan Edebiyatı'nın en çok sevilen ve en çok kullanılan nazım şekillerinden biri olmuştur. Fuzuli, Baki, Nedim, Şeyh Galip gibi birçok şair, gazelleriyle ün kazanmıştır.