frengi ne demek?

Frengi (sifiliz), Treponema pallidum adlı bir bakteri tarafından sebep olunan, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Tedavi edilmezse vücudun birçok sistemini etkileyebilen, ciddi ve hatta ölümcül sonuçlara yol açabilen kronik bir hastalıktır. Frenginin üç ana evresi vardır:

1. Primer Frengi:

• Belirtiler: Bulaşmadan yaklaşık 3 hafta sonra, enfeksiyon yerinde (genellikle genital bölge, ağız veya anüs) küçük, ağrısız bir ülser (şankr) görülür. Şankr genellikle sert ve kenarları düzdür. Bu dönemde genellikle diğer belirtiler görülmez.
• Süre: Tedavi edilmezse birkaç hafta sonra kendiliğinden iyileşir, ancak bu enfeksiyonun ortadan kalktığı anlamına gelmez.

2. Sekonder Frengi:

• Belirtiler: Primer frengi iyileştikten haftalar veya aylar sonra, vücutta yaygın bir döküntü görülür. Bu döküntü genellikle vücudun her tarafında, avuç içi ve ayak tabanlarında da bulunabilir. Diğer belirtiler arasında ateş, halsizlik, lenf bezlerinde şişme, saç dökülmesi, ağrı ve eklem ağrıları bulunabilir.
• Süre: Tedavi edilmezse birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir ve kendiliğinden iyileşebilir. Ancak, bu yine de enfeksiyonun tamamen yok olduğu anlamına gelmez.

3. Latent (Gizli) Frengi:

• Belirtiler: Bu evrede belirtiler genellikle yoktur. Enfeksiyon vücutta gizli kalır, ancak organlara zarar vermeye devam edebilir.
• Süre: Yıllarca sürebilir.

Geç Frengi (Tersiyer Frengi):

• Belirtiler: Tedavi edilmezse, enfeksiyon yıllarca gizli kaldıktan sonra ortaya çıkabilir. Bu evrede, ciddi organ hasarına yol açabilir, örneğin:
  • Kalp problemleri: Aort anevrizması, kalp yetmezliği
  • Beyin hasarı: Nörosifiliz (nörolojik bozukluklar)
  • Göz problemleri: Görme kaybı
  • Kemik ve eklem sorunları: Kemik yıkımı
  • Deri lezyonları: Gummalar (sert, iltihaplı tümörler)
• Süre: Tedavi edilmediği takdirde ömür boyu sürebilir ve ölüme sebep olabilir.

Frengi teşhisi:

• Klinik muayene: Doktor, şüpheli lezyonları ve diğer belirtileri değerlendirir.
• Kan testi: Treponema pallidum bakterisine karşı antikorları tespit eder.
• Lomber ponksiyon (belden sıvı örneği): Nörosifiliz şüphesi durumunda yapılır.

Frengi tedavisi:

Penisilin en etkili tedavi yöntemidir. Tedavi süresi enfeksiyonun evresine ve hastanın durumuna göre değişir. Tedavi edilmeyen frengi ciddi ve kalıcı hasara yol açabilir, bu yüzden teşhis konulduğunda tedavi çok önemlidir.

Önleme:

• Güvenli seks uygulamaları (prezervatif kullanımı)
• Düzenli cinsel sağlık taramaları

Önemli Not: Bu bilgi genel bir özettir ve tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Frengi şüphesi durumunda mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.