fraksiyon ne demek?

Fraksiyonlar, bir bütünün parçalarını temsil eden matematiksel ifadelerdir. Bir kesir, pay ve payda olmak üzere iki ana kısımdan oluşur:

  • Pay: Kesrin üst kısmında yer alan sayıdır. Bütünün kaç parçasının alındığını gösterir.
  • Payda: Kesrin alt kısmında yer alan sayıdır. Bütünün kaç eşit parçaya bölündüğünü gösterir.

Örneğin, 3/4 kesrinde:

  • 3 (pay): Bütünün 3 parçasını aldığımızı gösterir.
  • 4 (payda): Bütünün 4 eşit parçaya bölündüğünü gösterir.

Fraksiyon Türleri:

  • Basit Kesirler: Payı paydasından küçük olan kesirlerdir (örneğin, 1/2, 3/4, 5/8).
  • Bileşik Kesirler: Payı paydasından büyük veya eşit olan kesirlerdir (örneğin, 5/4, 7/3, 6/6). Bileşik kesirler, tam sayı ve basit kesir olarak da ifade edilebilirler (örneğin, 5/4 = 1 1/4).
  • Tam Sayılı Kesirler: Tam sayı ve basit kesrin birleşimidir (örneğin, 1 1/2, 2 3/5).
  • Karışık Kesirler: Tam sayılı kesirlere eş anlamlıdır.
  • Ondalık Kesirler: Paydası 10, 100, 1000 gibi 10'un kuvvetleri olan kesirlerdir. (örneğin, 0.5 = 1/2, 0.75 = 3/4).

Fraksiyonlarla Yapılan İşlemler:

Fraksiyonlar ile toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri yapılabilir. Bu işlemlerin kuralları şunlardır:

  • Toplama ve Çıkarma: Paydaları aynı olan kesirler doğrudan toplanır veya çıkarılır (paylar toplanır veya çıkarılır, payda aynı kalır). Paydaları farklı olan kesirler, ortak bir payda bulunduktan sonra toplanır veya çıkarılır.
  • Çarpma: Paylar çarpılır ve paydalar çarpılır.
  • Bölme: Birinci kesir, ikinci kesirin ters çevrilmiş haliyle çarpılır.

Fraksiyonların Önemi:

Fraksiyonlar, günlük yaşamın birçok alanında kullanılır:

  • Yemek Tariflerinde: Malzeme miktarlarını ölçmek için kullanılır.
  • Para: Para birimlerinin kesirlerini (örneğin, 1/4 dolar) temsil eder.
  • Ölçüm: Uzunluk, ağırlık, hacim gibi ölçü birimlerinin kesirlerini ifade eder.
  • Matematik ve Fen Bilimleri: Matematiksel hesaplamalarda ve bilimsel verileri analiz etmede kullanılır.

Fraksiyonlar, matematiğin temel konularından biridir ve bu konuda sağlam bir temel oluşturmak, ileri matematik konularını anlamayı kolaylaştırır.