folksonomia ne demek?

Folksonomi Nedir?

Folksonomi, kullanıcıların içeriği organize etmek ve kategorize etmek için kullandıkları etiketleme sistemidir. Geleneksel taksonomilerin (uzmanlar tarafından oluşturulan hiyerarşik sınıflandırma sistemleri) aksine, folksonomiler kullanıcılar tarafından serbestçe oluşturulur ve zamanla evrimleşir. Bu nedenle, "halk taksonomisi" veya "işbirlikçi etiketleme" olarak da adlandırılır.

Temel olarak, folksonomi, bireylerin dijital kaynaklara (örneğin, web sayfaları, fotoğraflar, videolar) kendi seçtikleri anahtar kelimeleri veya etiketleri atamalarıyla oluşur. Bu etiketler daha sonra diğer kullanıcılar tarafından keşfedilebilir ve kullanılabilir, böylece kolektif bir bilgi organizasyonu ortaya çıkar.

Folksonominin Temel Özellikleri:

  • Kullanıcı Merkezli: Etiketler, uzmanlar yerine doğrudan kullanıcılar tarafından atanır. (Kullanıcı Merkezli Tasarım)
  • Esneklik: Etiketler serbestçe seçilebilir ve herhangi bir önceden tanımlanmış hiyerarşiye uymak zorunda değildir. (Esneklik)
  • Evrimleşme: Folksonomiler, kullanıcıların etiketleme davranışlarına göre zaman içinde değişir ve gelişir. (Evrim)
  • Sosyal: Etiketler, kullanıcıların içeriği keşfetmelerine ve birbirleriyle bağlantı kurmalarına yardımcı olur. (Sosyal Ağ)
  • Dağıtık: Tek bir merkezi otorite tarafından kontrol edilmez; dağıtık bir sistemde ortaya çıkar. (Dağıtık Sistem)

Folksonominin Avantajları:

  • Bulunabilirlik: İçeriğin bulunabilirliğini artırır, çünkü kullanıcılar farklı terimlerle arama yapabilir.
  • Esneklik: Taksonomilere göre daha esnektir ve değişen ihtiyaçlara daha hızlı adapte olabilir.
  • Katılımcılık: Kullanıcıların bilgi organizasyonuna katılımını teşvik eder.
  • Maliyet Etkinliği: Taksonomi oluşturma ve yönetme maliyetlerinden tasarruf sağlar.

Folksonominin Dezavantajları:

  • Tutarsızlık: Farklı kullanıcılar aynı içeriği farklı şekillerde etiketleyebilir, bu da tutarsızlığa yol açabilir. (Tutarsızlık)
  • Anlam Belirsizliği: Etiketler, bağlam dışında anlamını yitirebilir. (Anlam Belirsizliği)
  • Spam ve Kötüye Kullanım: Yanlış veya kötü niyetli etiketleme riski vardır. (Spam)
  • Arama Zorluğu: Özellikle büyük veri kümelerinde arama yapmak zor olabilir. (Büyük Veri)

Örnek Kullanım Alanları:

  • Sosyal imleme siteleri (örneğin, Delicious)
  • Fotoğraf paylaşım siteleri (örneğin, Flickr)
  • Video paylaşım siteleri (örneğin, YouTube)
  • Bloglar ve wiki'ler
  • E-ticaret siteleri
  • Kurumsal bilgi yönetimi sistemleri