fiksasyon ne demek?

Fiksasyon, psikanalizde kullanılan bir terimdir. Freud'ün psikoseksüel gelişim teorisinde, belirli bir psikoseksüel evredeki doyumsuzluk veya travmanın, kişinin o evrenin özellikleriyle ilgili davranış kalıplarını ve duygusal tepkileri yetişkinliğe kadar sürdürmesine yol açan süreç olarak tanımlanır. Başka bir deyişle, kişi gelişimin bir evresinde takılı kalır ve o evrenin temel ihtiyaçlarını ve çatışmalarını çözmeden ilerlemeyi başaramaz.

Fiksasyonun oluşmasının nedeni, genellikle o evrede aşırı doygunluk veya aşırı yoksunluk olabilir. Örneğin;

• Oral evrede (0-18 ay) aşırı şefkat ve emme ihtiyacının aşırı tatmini veya yetersiz emzirme, yetişkinlikte bağımlılık, ağız alışkanlıkları (tırnak yeme, sigara içme) ve pasiflik gibi özelliklere yol açabilir.
• Anal evrede (18 ay - 3 yaş) tuvalet eğitiminin çok katı veya çok gevşek olması, yetişkinlikte düzenlilik veya düzensizliğe, cimrilik veya israfa, inatçılığa veya itaatsizliğe yol açabilir.
• Fallik evrede (3-6 yaş) Oidipus veya Elektra kompleksinin çözümlenememesi, yetişkinlikte cinsel sorunlara, aşırı rekabetçiliğe veya karşı cinsten kişilerle ilişkilerde sorunlara neden olabilir.

Fiksasyon, her zaman olumsuz bir sonuç doğurmaz. Belirli bir dereceye kadar, çocukluk dönemindeki deneyimlerin yetişkinliğe etkisi normal kabul edilir. Ancak, fiksasyonun belirgin olduğu durumlarda, kişinin günlük hayatını, ilişkilerini ve genel ruhsal sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu durum, depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik sorunların ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.

Özetle: Fiksasyon, psikoseksüel gelişimin belirli bir evresinde takılı kalma durumudur. Bu durum, çocukluk deneyimlerinin yetişkinliğe kadar uzanan duygusal ve davranışsal kalıplar oluşturmasına neden olur. Fiksasyon, şiddetli bir ruhsal bozukluk olmasa da, bazı bireylerin hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu konuda daha detaylı bilgi için bir psikolog veya psikiyatrist ile görüşmek önemlidir.