evrensel ne demek?

Evrensel, genel olarak herkesi, her şeyi kapsayan, her yerde ve her zaman geçerli olan anlamlarına gelir. Felsefe, bilim, hukuk ve diğer birçok alanda önemli bir kavramdır.

• Felsefede: Evrensel, belirli bir grup veya bireye değil, tüm insanlığa veya varlıklara ait olan, değişmeyen, mutlak gerçeklikleri ifade eder. Örneğin, "aklın evrenselliği" veya "ahlakın evrenselliği" gibi ifadeler, aklın veya ahlaki değerlerin her insan için aynı olduğunu savunur.
• Bilimde: Evrensel yasalar, doğanın her yerinde ve her zaman geçerli olan kurallardır. Örneğin, yerçekimi yasası evrensel bir yasadır.
• Hukukta: Evrensel insan hakları, tüm insanların doğuştan sahip olduğu ve her yerde geçerli olması gereken haklardır. İşkence yasağı, ifade özgürlüğü gibi haklar bu kapsama girer.
• Matematikte: Evrensel kümeler, tüm elemanları içeren kümelerdir.

Evrensel kavramı, görecelik ve öznelcilik gibi kavramlarla sık sık tartışılır. Bazı düşünürler, evrensel gerçekliklerin olmadığını, her şeyin bağlama ve kişiye göre değiştiğini savunur. Ancak, evrenselciler, belirli bazı değerlerin veya ilkelerin tüm insanlar için geçerli olduğunu savunurlar.