etik ne demek?

Etik, bireylerin ve toplumların doğru ve yanlış, iyi ve kötü, adil ve adaletsiz gibi kavramlara dair ahlaki değerlendirmelerini inceleyen bir felsefe dalıdır. Etik, insanların nasıl davranması gerektiği ve hangi ilkeleri takip etmeleri gerektiği konusunda rehberlik sağlamaya çalışır. Bu kapsamda etik, etik kuramları, pratik etik ve meta-etik gibi alt alanlara ayrılabilir.

1. Etik Kuramları: Bu, etik davranışın ne olduğu ve nelerin etik sayılabileceği konusundaki ana teorileri kapsar.

   • Deontoloji: Ahlaki kuralların ve görevlerin önemine vurgu yapar. Immanuel Kant'ın kategorik imperatif'i bu yaklaşım için örnek gösterilebilir.
   • Sonuççu Etik (Teleoloji): Eylemlerin sonuçlarına odaklanır. En bilinen türü faydacılıktır, burada bir eylemin etikliği sonuçlarının getirdiği toplam iyiliğe bağlıdır.
   • Erdem Etiği: Bireylerin sahip olması gereken erdemlere odaklanır; bu yaklaşımın kökeni Aristoteles'e dayanır.

2. Pratik Etik: Günlük hayatta karşılaşılan etik sorunları ele alınır. İş etiği, tıp etiği, çevre etiği gibi alanları içerir. Örneğin, tıp etiğinde doktorların hastalarına karşı nasıl bir sorumluluğu olduğu veya çevre etiğinde insan davranışlarının doğaya etkileri üzerine etik tartışmalar yapılır.

3. Meta-Etik: Etik ifadelerin doğasını, anlamını ve doğruluğunu analiz eder. İyi ya da kötü kavramlarının ne anlama geldiği, etik yargıların nesnel olup olmadığı gibi konuları sorgular.

Etik, bireylerin kişisel yaşamları, profesyonel uygulamaları ve toplumsal normlarla ilgili kararlarını etkileyen önemli bir disiplindir. Toplumların etik kuralları, hukuk ve sosyal normlar üzerinde de derin bir etkiye sahiptir. Her kültür ve toplum, kendi tarihi, dini ve sosyal bağlamları içinde etiğe farklı yaklaşımlar geliştirebilir.