ELIZA, 1966 yılında MIT Yapay Zeka Laboratuvarı'nda Joseph Weizenbaum tarafından geliştirilen, erken dönem bir doğal dil işleme (NLP) bilgisayar programıdır. Esasen bir psikoterapist'i simüle etmeyi amaçlamıştır.
ELIZA, kullanıcının ifadelerini analiz ederek, anahtar kelimeleri tanır ve bu kelimelere dayalı olarak önceden tanımlanmış kurallara göre cevaplar üretir. Çoğu zaman, kullanıcının ifadelerini tekrar sorarak veya genelleyici ifadeler kullanarak cevap verir. Örneğin, kullanıcı "Annem beni sevmiyor" dediğinde, ELIZA "Neden annenin seni sevmediğini düşünüyorsun?" gibi bir yanıt verebilir.
ELIZA'nın çalışma prensibi oldukça basittir ve herhangi bir gerçek anlam veya anlayış içermez. Program sadece desenleri tanır ve bu desenlere göre uygun cevapları üretir. Bu nedenle, ELIZA gerçek bir yapay zeka olarak kabul edilmez.
ELIZA'nın en bilinen versiyonu, DOCTOR adı verilen ve Rogerian psikoterapisini simüle eden versiyondur. Bu versiyon, kullanıcının sorunlarını dinler ve empatik bir şekilde yanıtlar vererek, kullanıcının duygularını ifade etmesini teşvik eder.
ELIZA, geliştirildiği dönemde büyük ilgi görmüş ve bazı insanlar tarafından şaşırtıcı derecede insana benzer tepkiler verdiği düşünülmüştür. Weizenbaum, insanların ELIZA'ya atfettiği duygusal derinlikten ve gerçeklikten rahatsız olmuş ve bu durum, onun yapay zeka'nın potansiyel tehlikeleri üzerine düşünmesine yol açmıştır.
ELIZA, modern chatbot'ların ve sanal asistan'ların öncüsü olarak kabul edilir ve doğal dil işleme ve yapay zeka alanındaki araştırmalara önemli bir katkı sağlamıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page