ekstravazasyon ne demek?

Ekstravazasyon, damar içine enjekte edilen bir sıvının (ilaç, kontrast madde vb.) damar dışına sızması durumudur. Bu durum, damar duvarının hasar görmesi, damarın aşırı geçirgen hale gelmesi veya enjeksiyon sırasında damarın delinmesi gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.

Nedenleri:

• Damar hasarı: Özellikle yaşlı hastalarda veya daha önce çok sayıda enjeksiyon yapılmış kişilerde damar duvarı zayıflamış olabilir.
• Damar geçirgenliğinin artması: Bazı ilaçlar veya inflamatuar süreçler damar geçirgenliğini artırabilir.
• Enjeksiyon tekniği: Yanlış enjeksiyon tekniği, damarın delinmesine veya hasar görmesine neden olabilir.
• Kateter problemleri: Kateterin yerinden çıkması veya tıkanması ekstravazasyona yol açabilir.

Belirtileri:

Ekstravazasyonun belirtileri, sızan sıvının türüne, miktarına ve etkileşimine bağlı olarak değişir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Enjeksiyon yerinde ağrı, şişlik, kızarıklık veya morarma.
• Ciltte gerginlik veya sertlik.
• Soğukluk veya yanma hissi.
• Sıvının sızdığı bölgede işlev kaybı.

Komplikasyonları:

Ciddi ekstravazasyon vakaları, doku hasarına, ülserlere, enfeksiyonlara ve hatta sinir hasarına yol açabilir. Özellikle sitotoksik ilaçların ekstravazasyonu, ciddi doku nekrozuna neden olabilir.

Tedavi:

Ekstravazasyonun tedavisi, sızan sıvının türüne ve miktarına bağlıdır. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• Enjeksiyonun durdurulması ve kateterin çıkarılması.
• Bölgeye soğuk veya sıcak kompres uygulanması.
• Etkilenen bölgenin yükseltilmesi.
• Antidot uygulaması (eğer varsa).
• Hiyalüronidaz gibi ilaçlarla sıvının dağılmasının sağlanması.
• Ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar.
• Cerrahi müdahale (ciddi vakalarda).

Önemli Kavramlar:

• Damar Hasarı
• Enjeksiyon Tekniği
• Doku Nekrozu
• Antidot