egzistansiyalizm ne demek?
Egzistansiyalizm
Egzistansiyalizm, 20. yüzyılın önemli felsefi akımlarından biridir ve varoluşun özden önce geldiğini savunur. Bu akıma göre insan, dünyaya fırlatılmış bir varlıktır ve önce var olur, sonra kendi özünü yaratır. Bu öz yaratma süreci, bireyin seçimleri, eylemleri ve sorumlulukları aracılığıyla gerçekleşir.
Temel İlkeler:
- Varoluş Özden Önce Gelir: Bu, egzistansiyalizmin temel taşıdır. İnsan, doğuştan belirlenmiş bir öze sahip değildir; özünü kendi eylemleriyle inşa eder. (https://www.nedemek.page/kavramlar/varoluş%20özden%20önce%20gelir)
- Özgürlük ve Sorumluluk: İnsan, seçimlerinde özgürdür ancak bu özgürlük beraberinde büyük bir sorumluluğu getirir. Her seçim, bireyin kendi hayatını ve dolayısıyla insanlığı şekillendirir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/özgürlük ve https://www.nedemek.page/kavramlar/sorumluluk)
- Anlam Arayışı ve Absürd: Egzistansiyalistler, evrenin veya hayatın doğasında var olan bir anlam olmadığını savunur. Anlam, birey tarafından yaratılmalı ve bulunmalıdır. Bu durum, varoluşsal bir boşluk ve absürd ile sonuçlanabilir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/anlam%20arayışı ve https://www.nedemek.page/kavramlar/absürd)
- Yabancılaşma: Modern dünyada birey, kendinden, diğer insanlardan ve toplumdan yabancılaşabilir. Bu yabancılaşma, kimlik krizi ve anlamsızlık duygularına yol açabilir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/yabancılaşma)
- Otantik Varoluş: Egzistansiyalizm, bireyin kendi özgün değerlerini ve seçimlerini benimseyerek, toplumun dayattığı normlara ve beklentilere karşı gelerek "otantik" bir varoluş sergilemesini teşvik eder. (https://www.nedemek.page/kavramlar/otantik%20varoluş)
Önemli Egzistansiyalist Filozoflar:
- Jean-Paul Sartre: Egzistansiyalizmin en önemli temsilcilerinden biridir. "Varoluş özden önce gelir" ifadesiyle tanınır.
- Albert Camus: Absürd kavramını işlemiş ve "Sisifos Söyleni" gibi eserleriyle tanınır.
- Simone de Beauvoir: Feminizm ve egzistansiyalizm arasındaki ilişkiyi incelemiştir.
- Martin Heidegger: Varlık felsefesi ile egzistansiyalizme önemli katkılar sağlamıştır.
- Søren Kierkegaard: Egzistansiyalizmin öncülerinden sayılır.
Egzistansiyalizm, bireyin kendi varoluşunu anlamlandırma ve özgürce seçimler yapma sorumluluğunu vurgulayan derin ve etkili bir felsefi yaklaşımdır.