egzama ne demek?
Egzama (Atopik Dermatit) Hakkında Bilgiler
Egzama, diğer adıyla atopik dermatit, ciltte kaşıntı, kızarıklık ve kuruluğa neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Genellikle çocukluk döneminde başlar, ancak her yaşta görülebilir. Egzama bulaşıcı değildir.
Belirtileri:
- Kaşıntı: Egzamanın en belirgin semptomudur. Özellikle geceleri şiddetlenebilir.
- Kızarıklık: Ciltte kızarıklık ve iltihaplanma.
- Kuruluk: Ciltte kuruluk ve pullanma.
- Kabarcıklar: Küçük, sıvı dolu kabarcıklar oluşabilir. Bu kabarcıklar patlayarak kabuklanmaya neden olabilir.
- Ciltte kalınlaşma: Kronik egzama vakalarında, sürekli kaşıma nedeniyle cilt kalınlaşabilir (likenifikasyon).
Nedenleri:
Egzamanın kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Risk faktörleri şunlardır:
- Genetik yatkınlık: Ailede egzama, astım veya alerjik rinit öyküsü olması.
- Bağışıklık sistemi sorunları: Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi.
- Cilt bariyerinin bozulması: Cildin doğal bariyer fonksiyonunun zayıflaması.
- Çevresel faktörler: Alerjenler (polen, ev tozu akarları, hayvan tüyleri), tahriş edici maddeler (sabunlar, deterjanlar, parfümler), stres, terleme ve hava değişiklikleri egzama belirtilerini tetikleyebilir.
Tanı:
Egzama tanısı genellikle fiziksel muayene ile konulur. Doktor, ciltteki belirtileri değerlendirir ve hastanın tıbbi öyküsünü alır. Alerji testleri (cilt prick testi veya kan testi) alerjik faktörlerin belirlenmesine yardımcı olabilir.
Tedavi:
Egzamanın kesin bir tedavisi yoktur, ancak belirtileri kontrol altına almak ve atakları önlemek mümkündür. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Nemlendiriciler: Cildi nemli tutmak, kuruluğu azaltır ve cilt bariyerini güçlendirir.
- Topikal kortikosteroidler: Kızarıklık ve kaşıntıyı azaltmak için kullanılır.
- Topikal kalsinörin inhibitörleri: Kortikosteroidlere alternatif olarak kullanılabilir.
- Antihistaminikler: Kaşıntıyı hafifletmek için kullanılır.
- Fototerapi: Ultraviyole ışık tedavisi.
- Sistemik ilaçlar: Şiddetli egzama vakalarında, ağızdan alınan veya enjekte edilen ilaçlar (kortikosteroidler, immünosupresanlar) kullanılabilir.
Önleme:
Egzamayı tamamen önlemek mümkün olmasa da, atakları tetikleyen faktörlerden kaçınmak ve cilt bakımına özen göstermek önemlidir:
- Tahriş edici maddelerden kaçının: Parfümlü sabunlar, deterjanlar, alkol içeren ürünler ve sert kumaşlardan uzak durun.
- Cildi nemli tutun: Duş veya banyodan sonra cildinizi hemen nemlendirin.
- Tetikleyicilerden kaçının: Alerjenler ve stres gibi egzama belirtilerini tetikleyen faktörlerden kaçının.
- Ilık banyo yapın: Sıcak su cildi kurutabilir.
- Kaşımaktan kaçının: Kaşıma, cildi tahriş eder ve iltihaplanmayı artırır.
Önemli kavramlar: