dns ne demek?
DNS (Domain Name System), internetin telefon rehberi gibidir. İnsanların hatırlaması kolay web adreslerini (örneğin, google.com), bilgisayarların anlayabileceği IP adreslerine (örneğin, 172.217.160.142) çevirir ve bunun tersi işlemi yapar. Bu çeviri olmadan internet erişimi son derece zor olurdu, çünkü her web sitesini IP adresini hatırlamamız gerekirdi.
İşte DNS'in temel işlevleri ve bileşenleri hakkında daha fazla bilgi:
DNS'in Temel İşlevleri:
- Ad çözümleme (Name Resolution): Bir web sitesinin adını (domain name) girdiğinizde, DNS sunucuları bu adı karşılık gelen IP adresine çevirir. Bu sayede bilgisayarınız ilgili web sitesine bağlanabilir.
- Ters ad çözümleme (Reverse Name Resolution): IP adresini karşılık gelen domain name'e çevirme işlemidir. Güvenlik ve sistem yönetimi için kullanılır.
- Mail sunucu bulma: E-posta gönderirken, DNS mail sunucularının IP adreslerini bulmak için kullanılır.
- Diğer hizmetlerin bulunması: DNS, sadece web sitelerini değil, FTP, SSH gibi diğer internet hizmetlerinin sunucularını bulmak için de kullanılır.
DNS'in Bileşenleri:
- DNS Sunucuları: Internet'te dağıtılmış, hiyerarşik bir yapıya sahip sunuculardır. Ana kategoriler şunlardır:
- Root Sunucular: En üst seviyede bulunan 13 adet ana sunucudur. Diğer sunuculara yönlendirme görevi görürler.
- Top Level Domain (TLD) Sunucuları: .com, .org, .net gibi üst düzey domainlerin kayıtlarını tutarlar.
- Authoritative Name Servers: Belirli bir domain için yetkili sunuculardır. Örneğin, google.com için yetkili sunucular Google tarafından yönetilir.
- Recursive Resolver: Kullanıcıların bilgisayarlarında veya internet servis sağlayıcılarında (ISP) bulunan sunuculardır. Kullanıcıların sorguladığı domain name'i bulmak için diğer DNS sunucularına sorgu gönderir ve sonucu kullanıcıya verir.
DNS nasıl çalışır (basitleştirilmiş):
- Bir web sitesinin adını (örneğin, google.com) tarayıcınıza yazarsınız.
- Tarayıcınız, bilgisayarınızdaki veya ISP'nizdeki recursive resolver'a bir sorgu gönderir.
- Recursive resolver, root sunuculara sorgu gönderir.
- Root sunucular, .com TLD sunucularına yönlendirme yapar.
- .com TLD sunucuları, google.com'un yetkili sunucularına yönlendirme yapar.
- Google'un yetkili sunucuları, google.com'un IP adresini recursive resolver'a verir.
- Recursive resolver, IP adresini tarayıcınıza verir.
- Tarayıcınız, o IP adresine bağlantı kurar ve web sitesini görüntüler.
DNS Güvenliği:
DNS, saldırılara açık olabilir. Örneğin, DNS spoofing (sahtekarlık) ve DDoS saldırıları, web sitelerine erişimi engellemeye veya kullanıcıları zararlı sitelere yönlendirmeye çalışabilir. Bu tehditlere karşı DNSSEC (DNS Security Extensions) gibi güvenlik protokolleri geliştirilmiştir.
DNS, internetin olmazsa olmaz bir parçasıdır. Çalışma şekli karmaşık görünse de, temel işlevi oldukça basittir: web adreslerini bilgisayarların anlayabileceği dilde tercüme etmek.