distilasyon ne demek?
Distilasyon (Damıtma)
Distilasyon ya da damıtma, kaynama noktası farklarından yararlanarak sıvı karışımları ayırma yöntemidir. Bu işlemde, karışım ısıtılarak, en uçucu bileşen(ler) buharlaştırılır ve buhar daha sonra soğutularak tekrar sıvı hale getirilir (yoğunlaştırılır) ve ayrı bir kapta toplanır. Bu sayede, karışımı oluşturan farklı bileşenler ayrılmış olur.
Distilasyonun Temel Aşamaları:
- Isıtma: Karışım bir kap içerisinde ısıtılır. Isıtma, karışımın en uçucu bileşeninin kaynama noktasına ulaşmasını sağlar.
- Buharlaştırma: Isıtma sonucunda, uçucu bileşen(ler) buharlaşır.
- Yoğunlaştırma: Buharlaşan bileşen(ler) bir soğutucu (kondenser) içerisinde soğutularak tekrar sıvı hale getirilir. Soğutucu genellikle su ile soğutulan bir cam tüptür.
- Toplama: Yoğunlaşan sıvı (distilat), ayrı bir kapta toplanır.
Distilasyon Türleri:
- Basit Distilasyon: Kaynama noktaları arasındaki farkın büyük olduğu karışımları ayırmak için kullanılır.
- Fraksiyonlu Distilasyon: Kaynama noktaları arasındaki farkın küçük olduğu karışımları (örneğin, ham petrol) ayırmak için kullanılır. Bu yöntemde, fraksiyonlama kolonu kullanılır.
- Vakum Distilasyonu: Yüksek kaynama noktasına sahip maddeleri ayrıştırmak için kullanılır. Vakum altında kaynama noktası düşürüldüğü için maddenin bozunması engellenir.
- Buhar Distilasyonu: Isıya duyarlı maddeleri ayrıştırmak için kullanılır. Buhar, uçucu bileşeni sürükleyerek ayrılmasını sağlar.
Distilasyonun Kullanım Alanları:
- Kimya Endüstrisi: Çeşitli kimyasal maddelerin saflaştırılması ve ayrıştırılması.
- Petrol Rafinerileri: Ham petrolün benzin, mazot, gaz yağı gibi farklı fraksiyonlara ayrılması.
- Gıda Endüstrisi: Alkol üretimi, uçucu yağların elde edilmesi.
- İlaç Endüstrisi: İlaç etken maddelerinin saflaştırılması.
Ek Bilgiler:
- Distilasyon verimliliği, kullanılan ekipmana, karışımın özelliklerine ve işlem parametrelerine bağlıdır.
- Azeotropik karışımlar, normal distilasyon yöntemleri ile ayrıştırılamaz. Bu tür karışımların ayrılması için özel yöntemler (örneğin, azeotropik distilasyon) kullanılır. Azeotrop