deyiz ne demek?

Deyiş Nedir?

Deyiş, Türk halk edebiyatında ve özellikle Alevi-Bektaşi geleneğinde önemli bir yere sahip olan, genellikle doğaçlama yoluyla söylenen, coşkulu ve derin anlamlar içeren sözlü anlatım biçimidir. Deyişler, genellikle bir pir, mürşit veya zakir tarafından özel törenlerde veya cemlerde dile getirilir.

Deyişlerin Özellikleri:

• Doğaçlama (İrticali): Deyişler genellikle önceden yazılmamış, o anki duygu ve düşüncelere göre şekillenen doğaçlama ürünlerdir.
• Coşkulu ve Derin Anlamlar: Deyişlerde aşk, sevgi, vahdet-i vücud, insan sevgisi, hoşgörü, tasavvuf gibi derin anlamlar coşkulu bir dille ifade edilir.
• Sözlü Gelenek: Deyişler, yazılı bir metne dayanmaktan ziyade, sözlü gelenek yoluyla kuşaktan kuşağa aktarılır.
• Müzik Eşliğinde İcra: Deyişler genellikle bağlama (saz) eşliğinde veya a capella (müziksiz) olarak icra edilir.
• Alevi-Bektaşi Geleneği: Deyişler, özellikle Alevi-Bektaşi inancında önemli bir yer tutar ve cem törenlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır.
• Edebi Sanatlar: Deyişlerde teşbih, mecaz, istiare gibi edebi sanatlara sıkça başvurulur.

Deyişler, Alevi-Bektaşi geleneğinin önemli bir parçası olarak, inancın ve felsefenin aktarılmasında, toplumsal dayanışmanın güçlendirilmesinde ve kültürel mirasın korunmasında önemli bir rol oynamaktadır.