darbe ne demek?
Darbe
Darbe, bir ülkenin silahlı kuvvetleri veya bir grup isyancı tarafından, mevcut hükümeti zorla devirme ve iktidarı ele geçirme eylemidir. Darbeler genellikle anayasal düzeni askıya alır, sivil özgürlükleri kısıtlar ve demokratik kurumları ortadan kaldırır.
Darbe Çeşitleri:
- Askeri Darbe: Askeri Darbe: Silahlı kuvvetlerin doğrudan iktidarı ele geçirdiği darbe türüdür.
- Saray Darbesi: Saray Darbesi: Hükümet içindeki bir grubun (örneğin, saray çevresi) hükümdarı veya lideri devirmesiyle gerçekleşen darbe.
- Sivil Darbe: Sivil Darbe: Silahlı kuvvetler doğrudan yer almasa da, sivil bir grubun hükümeti anayasal olmayan yollarla devirmesi.
Darbe Nedenleri:
- Siyasi İstikrarsızlık: Hükümetin yetersizliği, yolsuzluk, ekonomik kriz gibi durumlar.
- Askeri Memnuniyetsizlik: Ordunun siyasi süreçten dışlanması, özlük haklarının kısıtlanması veya ideolojik farklılıklar.
- Dış Müdahale: Başka ülkelerin iç işlerine karışması ve darbeyi desteklemesi.
- Sosyal Gerginlikler: Etnik, dini veya sınıfsal çatışmalar.
Darbe Sonuçları:
- Demokratik Hakların İhlali: Seçimlerin iptali, ifade özgürlüğünün kısıtlanması, siyasi tutuklamalar.
- Ekonomik Kriz: Darbe sonrası belirsizlik, yatırımcı güveninin azalması, ekonomik yaptırımlar.
- İnsan Hakları İhlalleri: İşkence, yargısız infaz, kayıplar.
- Uluslararası İzolasyon: Diğer ülkelerin darbeyi tanımaması ve ilişkileri kesmesi.
Darbeye Direniş:
- Sivil İtaatsizlik: Protestolar, grevler, boykotlar.
- Silahlı Direniş: Darbecilere karşı silahlı mücadele.
- Uluslararası Destek: Diğer ülkelerin darbeyi kınaması ve destek vermesi.
Darbe, bir ülkenin siyasi, ekonomik ve sosyal yapısını derinden etkileyen travmatik bir olaydır.