cushing sendromu ne demek?

Cushing Sendromu Hakkında Bilgi

Cushing sendromu, vücudun uzun süre yüksek seviyelerde kortizole maruz kalması sonucu ortaya çıkan hormonal bir bozukluktur. Kortizol, böbreküstü bezleri tarafından üretilen ve vücudun strese tepki vermesine, kan basıncını düzenlemesine, bağışıklık sistemini baskılamasına ve metabolizmayı düzenlemesine yardımcı olan bir steroid hormonudur.

Nedenleri

Cushing sendromunun en yaygın nedeni, kortikosteroid ilaçlarının uzun süreli kullanımıdır. Bu ilaçlar, astım, romatoid artrit ve lupus gibi inflamatuar hastalıkları tedavi etmek için kullanılır. Diğer nedenler şunlardır:

ACTH üreten hipofiz tümörü (Cushing Hastalığı): Hipofiz bezindeki bir tümörün aşırı miktarda adrenokortikotropik hormon (ACTH) üretmesi, böbreküstü bezlerini aşırı kortizol üretmeye teşvik eder. Bu durum Cushing Hastalığı olarak bilinir.
Böbreküstü bezi tümörleri: Böbreküstü bezinde gelişen tümörler, kortizol üretimini kontrolsüz bir şekilde artırabilir. Bu tümörler iyi huylu (adenom) veya kötü huylu (kanser) olabilir.
Ektopik ACTH sendromu: Akciğer, pankreas veya tiroid gibi vücudun başka bir yerindeki tümörler ACTH üretebilir ve bu da kortizol seviyelerini yükseltir.

Belirtileri

Cushing sendromunun belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak en sık görülen belirtiler şunlardır:

Kilo alımı, özellikle gövde ve yüzde ("ay yüzü" olarak adlandırılır)
Sırt ve omuzlarda yağ birikimi ("bufalo hörgücü" olarak adlandırılır)
Ciltte morarma ve incelme
Yavaş yara iyileşmesi
Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon)
Yüksek kan şekeri (Hiperglisemi)
Kas güçsüzlüğü
Kemik yoğunluğunda azalma (Osteoporoz)
Kadınlarda adet düzensizlikleri
Erkeklerde cinsel istek azalması
Depresyon, anksiyete ve diğer ruh hali değişiklikleri

Tanı

Cushing sendromunu teşhis etmek için bir dizi test yapılabilir:

İdrar ve kan testleri: Kortizol seviyelerini ölçmek için kullanılır.
Tükürük kortizol testi: Gece tükürük örneğinde kortizol seviyelerini ölçer.
Deksametazon baskılama testi: Kortizol üretimini baskılamak için deksametazon adı verilen bir ilaç verilir ve ardından kortizol seviyeleri ölçülür.
Görüntüleme testleri (BT veya MR): Hipofiz ve böbreküstü bezlerindeki tümörleri tespit etmek için kullanılır.

Tedavi

Cushing sendromunun tedavisi, nedenine bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Kortikosteroid ilaçlarının dozunu azaltmak: Eğer Cushing sendromunun nedeni kortikosteroid ilaçlarının kullanımı ise, doktor dozu kademeli olarak azaltabilir veya farklı bir tedavi seçeneği önerebilir.
Cerrahi: Hipofiz veya böbreküstü bezindeki tümörleri çıkarmak için cerrahi gerekebilir.
Radyoterapi: Tümörleri küçültmek veya yok etmek için radyasyon kullanılabilir.
İlaç tedavisi: Kortizol üretimini engellemeye yardımcı olan ilaçlar mevcuttur.