colyak ne demek?

Çölyak Hastalığı Hakkında Bilgi

Çölyak hastalığı, glüten adlı proteine karşı genetik yatkınlığı olan bireylerde ince bağırsağın ömür boyu süren bir otoimmün hastalığıdır. Glüten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir.

Hastalığın Mekanizması

Çölyak hastalığı olan kişiler glüten içeren gıdalar tükettiklerinde, bağışıklık sistemi glüteni yabancı bir madde olarak algılar ve ince bağırsak mukozasına saldırır. Bu durum, ince bağırsak villuslarında hasara neden olur. Villuslar, besinlerin emilimini sağlayan parmaksı çıkıntılardır. Villusların hasar görmesi, besin emilimini bozar ve çeşitli semptomlar ortaya çıkar.

Semptomlar

Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve her yaşta ortaya çıkabilir. Çocuklarda daha sık görülen belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, ishal, kusma, kilo kaybı, büyüme geriliği ve iştahsızlık sayılabilir. Yetişkinlerde ise yorgunluk, anemi (kansızlık), kemik erimesi (osteoporoz), cilt döküntüleri, ağız yaraları, sinir sistemi sorunları ve kısırlık gibi belirtiler görülebilir. Bazı kişilerde ise hiçbir belirti görülmeyebilir (sessiz çölyak).

Tanı

Çölyak hastalığı tanısı, serolojik testler (kan testleri) ve ince bağırsak biyopsisi ile konulur. Kan testleri, glütene karşı antikorların varlığını araştırır. İnce bağırsak biyopsisi ise villus hasarını değerlendirmek için yapılır.

Tedavi

Çölyak hastalığının tek tedavisi, ömür boyu glütensiz diyettir. Glütensiz diyet, buğday, arpa, çavdar ve bunların türevlerini içeren tüm gıdalardan kaçınmayı gerektirir. Glütensiz diyetin sıkı bir şekilde uygulanması, ince bağırsak hasarının iyileşmesini sağlar ve semptomları ortadan kaldırır.

Komplikasyonlar

Tedavi edilmeyen çölyak hastalığı, anemi, osteoporoz, kısırlık, sinir sistemi sorunları ve bazı kanser türleri gibi çeşitli komplikasyonlara yol açabilir.

Özet

Çölyak hastalığı, glütene karşı genetik yatkınlığı olan bireylerde ince bağırsağın ömür boyu süren bir otoimmün hastalığıdır. Hastalığın tek tedavisi, ömür boyu glütensiz diyettir.