celp ne demek?

CELP (Code-Excited Linear Prediction) Hakkında Bilgi

CELP, özellikle ses sıkıştırma alanında kullanılan bir ses kodlama algoritmasıdır. Temel olarak, insan sesinin özelliklerini modelleyerek düşük bit hızlarında yüksek kaliteli ses elde etmeyi amaçlar. Bu algoritma, linear predictive coding (LPC) (Doğrusal Öngörü Kodlaması) tekniğini kullanarak ses sinyalinin spektral zarfını temsil eder.

CELP'in Temel Çalışma Prensibi:

  1. Doğrusal Öngörü (LPC): Ses sinyalinin kısa süreli korelasyonlarını kullanarak bir prediction filter (öngörü filtresi) oluşturulur. Bu filtre, mevcut örnekten önceki örneklerin doğrusal bir kombinasyonuyla bir sonraki örneği tahmin etmeye çalışır. Filtre katsayıları, ses sinyalinin spektral zarfını temsil eder.

  2. Artık Sinyal (Residual Signal): Orijinal ses sinyalinden öngörülen sinyal çıkarılarak bir residual signal (artık sinyal) elde edilir. Bu sinyal, ses sinyalinin LPC tarafından modellenemeyen kısımlarını içerir.

  3. Kod Kitaplığı Arama (Codebook Search): Artık sinyali temsil etmek için bir veya daha fazla codebook (kod kitaplığı) kullanılır. Kod kitaplıkları, önceden tanımlanmış vektörlerden oluşur. Algoritma, artık sinyale en iyi uyan kod vektörlerini (ya da vektörlerin kombinasyonunu) bulmak için kod kitaplıklarını arar. Bu vektörler, excitation signal (uyarım sinyali) olarak da adlandırılır.

  4. Kazanç (Gain) Ayarı: Seçilen kod vektörlerinin genlikleri, orijinal artık sinyale daha iyi uyum sağlamak için bir gain (kazanç) faktörü ile ölçeklenir.

  5. Sentez (Synthesis): Alıcı tarafta, LPC filtresi ve seçilen kod vektörleri kullanılarak ses sinyali yeniden oluşturulur (sentezlenir).

CELP'in Avantajları:

  • Düşük bit hızlarında yüksek kaliteli ses elde etme yeteneği.
  • Konuşma ve müzik gibi farklı ses türlerinde iyi performans gösterme.
  • Yaygın olarak kullanılan bir standart olması.

CELP'in Dezavantajları:

  • Hesaplama karmaşıklığı yüksek olabilir.
  • Parametrelerin (LPC katsayıları, kod vektörleri, kazançlar) nicelenmesinden kaynaklanan bazı bozulmalar olabilir.

CELP'in Uygulama Alanları:

  • Mobil iletişim
  • VoIP (Voice over IP)
  • Sesli mesajlaşma
  • Ses kayıt cihazları

Önemli Kavramlar: