butlan ne demek?

Butlan, bir hukuki işlemin, baştan itibaren geçersiz ve hükümsüz sayılması durumudur. Başka bir deyişle, butlanla sakat bir işlem, hukuk aleminde hiç doğmamış gibi kabul edilir ve hiçbir hukuki sonuç doğurmaz.

Butlan, en ağır geçersizlik türüdür ve genellikle kanunun emredici hükümlerine aykırılık, ahlaka aykırılık, kamu düzenine aykırılık gibi çok ciddi durumlarda söz konusu olur.

Butlanın Temel Özellikleri:

• Kendiliğinden Hükümsüzlük: Butlan, bir mahkeme kararına gerek olmaksızın kendiliğinden hükümsüzdür. Ancak, taraflar arasındaki anlaşmazlık durumunda, mahkeme butlanın varlığını tespit edebilir.
• Herkes Tarafından İleri Sürülebilirlik: Butlan, ilgili herkes tarafından ileri sürülebilir. Sadece işlemin tarafları değil, menfaati olan üçüncü kişiler de butlan iddiasında bulunabilir.
• Zamanaşımına Tabi Olmama: Butlan iddiası, zamanaşımına tabi değildir. Yani, ne kadar zaman geçerse geçsin, butlan iddiası ileri sürülebilir.
• İyiniyetin Korunmaması: Butlanla sakat bir işlemden dolayı iyi niyetli olan kişiler de korunmaz. Yani, bir kişi butlanla sakat bir işleme dayanarak bir hak elde etmiş olsa bile, bu hak korunmaz.
• İyileştirilememe: Butlanla sakat bir işlem, sonradan geçerli hale getirilemez. Tarafların rızasıyla veya başka bir şekilde butlan giderilemez.

Butlan Sebepleri:

Butlan sebepleri, kanunlarda açıkça belirtilmiş olabileceği gibi, kanunun genel ilkelerinden de çıkarılabilir. En sık karşılaşılan butlan sebepleri şunlardır:

• Hukuka Aykırılık: Bir hukuki işlemin, kanunun emredici hükümlerine aykırı olması (Hukuka%20Aykırılık).
• Ahlaka Aykırılık: Bir hukuki işlemin, genel ahlak kurallarına aykırı olması (Ahlaka%20Aykırılık).
• Kamu Düzenine Aykırılık: Bir hukuki işlemin, kamu düzenini bozucu nitelikte olması (Kamu%20Düzenine%20Aykırılık).
• Konu Yokluğu: Bir hukuki işlemin konusunun baştan itibaren imkansız olması veya mevcut olmaması.
• Ehliyetsizlik: Bir hukuki işlemin, ehliyetsiz bir kişi tarafından yapılması (mutlak ehliyetsizlik).
• Şekil Şartına Uyulmaması: Kanunun emredici şekilde öngördüğü şekil şartına uyulmaması.

Butlanın Sonuçları:

Butlanın en önemli sonucu, hukuki işlemin baştan itibaren geçersiz sayılması ve hiçbir hukuki sonuç doğurmamasıdır. Taraflar, butlanlı işlemden önce bulundukları duruma geri dönmekle yükümlüdürler. Eğer butlanlı işlem nedeniyle bir taraf diğerine bir şey vermişse, bu şeyi iade etmek zorundadır.

Önemli Not: Butlan kavramı, iptal edilebilirlik kavramıyla karıştırılmamalıdır. İptal edilebilirlik, butlana göre daha hafif bir geçersizlik türüdür ve belirli şartlar altında düzeltilebilir.