bu ne demek?

Kriptografik Hash Fonksiyonu

Kriptografik hash fonksiyonu, herhangi bir boyuttaki veriyi alıp sabit boyutlu bir "hash" veya "özet" değerine dönüştüren bir tür hash fonksiyonudur. Bu fonksiyonlar, girdideki küçük bir değişikliğin bile çıktı hash değerinde büyük ve tahmin edilemeyen bir değişikliğe yol açması (çığ etkisi) özelliğiyle karakterize edilir.

Kriptografik hash fonksiyonlarının temel özellikleri şunlardır:

• Tek yönlü (one-way): Bir girdiden hash değerini hesaplamak kolayken, bir hash değerinden orijinal girdiyi (tersine mühendislik) bulmak pratik olarak imkansızdır.
• Çarpışma direnci (collision resistance): İki farklı girdinin aynı hash değerini üretmesi olasılığı son derece düşüktür.
  • Zayıf çarpışma direnci (weak collision resistance): Belirli bir girdi için, aynı hash değerini üreten başka bir girdi bulmak zordur.
  • Güçlü çarpışma direnci (strong collision resistance): Rastgele iki farklı girdinin aynı hash değerini üretmesi zordur.
• Belirlenimci (deterministic): Aynı girdi her zaman aynı hash değerini üretir.
• Hızlı hesaplama: Hash değerinin hesaplanması hızlı ve verimli olmalıdır.

Kullanım Alanları:

• Veri bütünlüğü: Verinin değiştirilip değiştirilmediğini doğrulamak için kullanılır. Örneğin, bir dosyanın hash değeri saklanır ve daha sonra dosyanın hash değeri tekrar hesaplanarak orijinal hash değeriyle karşılaştırılır.
• Şifre depolama: Şifreler doğrudan saklanmak yerine hashlenerek saklanır. Bu, bir veri ihlali durumunda şifrelerin doğrudan açığa çıkmasını engeller. "Şifreleme"
• Dijital imzalar: Bir belgenin hash değeri dijital olarak imzalanarak, belgenin kimliğini ve bütünlüğünü doğrulamak için kullanılır. "Dijital İmza"
• Blok zincir (blockchain): Blok zincir teknolojisinde, blokların bütünlüğünü sağlamak ve bloklar arasındaki bağlantıyı kurmak için kullanılır. "Blok Zinciri"
• Veri yapıları (data structures): Hash tabloları gibi veri yapılarında, veriye hızlı erişim sağlamak için kullanılır. "Veri Yapıları"

Önemli Kriptografik Hash Fonksiyonları:

• MD5 (Artık güvenli değil, çarpışmalar bulunmuştur.)
• SHA-1 (Artık güvenli değil, çarpışmalar bulunmuştur.)
• SHA-2 (SHA-224, SHA-256, SHA-384, SHA-512)
• SHA-3

Özetle: Kriptografik hash fonksiyonları, bilgi güvenliği ve veri bütünlüğü için kritik öneme sahip araçlardır.