bpd ne demek?
Borderline kişilik bozukluğu (BPB), duygudurum düzenlemesinde, öz-benlik algısında ve ilişkilerde belirgin sorunlara yol açan bir kişilik bozukluğudur. Bu, kişinin kendisini ve çevresindeki dünyayı algılamasını, düşünmesini ve davranmasını etkiler. BPB'nin temel özelliği, yoğun ve kararsız duygulardır. Bu duygular aniden ve yoğun bir şekilde değişebilir ve şiddetli olabilir.
BPB'nin ana belirtileri şunlardır:
- Yoğun ve kararsız kişilerarası ilişkiler: BPB'li kişiler, ilişkilerinde yoğun ve değişken duygular yaşarlar. Bir kişiyi idealize edip sonra onu hemen şeytanlaştırma eğiliminde olabilirler. Kötü terk edilme korkuları nedeniyle ilişkilerde çok yoğun bağımlılık veya aşırı uzaklaşma yaşayabilirler.
- Duygudurumda ani ve aşırı değişimler: Öfke, üzüntü, kaygı ve mutluluk gibi duygular arasında hızlı ve şiddetli geçişler yaşanır. Bu değişimler genellikle kısa sürelidir ve tetikleyici bir olaya bağlı olabilir, ancak bazen de belirsiz nedenlerle ortaya çıkabilir.
- Kimlik duygusunda belirsizlik: BPB'li kişiler, kim oldukları, ne istedikleri ve yaşam hedefleri hakkında belirsizlik yaşayabilirler. Değerleri, inançları ve hedefleri sürekli değişebilir.
- Kendine zarar verme davranışları: Kendi kendine zarar verme (örneğin, kesme, yakma) veya intihar girişimleri oldukça yaygındır. Bu davranışlar genellikle güçlü duygularla başa çıkmanın bir yolu olarak kullanılır.
- Duygusal boşluk: Yoğun duyguların yanı sıra, yoğun duygusal boşluk dönemleri yaşayabilirler. Bu dönemlerde duyguları hissetmez veya donuk hissederler.
- Kötü terk edilme korkusu: Gerçek veya hayal edilen terk edilme düşüncesi, yoğun endişe ve panik ataklara neden olabilir.
- Kısa süreli psikotik belirtiler: Şiddetli stres altında, gerçeklikten kopmalar ve halüsinasyonlar yaşanabilir.
- İdealizasyon ve devalüasyon: İnsanları ya aşırı idealize eder, ya da aşırı olumsuz değerlendirirler.
Teşhis:
BPB teşhisi, bir psikiyatrist veya psikolog tarafından ayrıntılı bir değerlendirme ve klinik görüşme sonucunda konulur. Belirli bir test veya kan tahlili yoktur.
Tedavi:
BPB'nin tedavisi genellikle uzun süreli ve çok yönlüdür. Yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
- Psikoterapi: Diyalektik davranışçı terapi (DBT), en etkili tedavi yöntemlerinden biri olarak kabul edilir. Ayrıca, bilişsel davranışçı terapi (CBT) ve şema odaklı terapi de kullanılabilir.
- İlaç tedavisi: İlaçlar, BPB'nin belirtilerini yönetmeye yardımcı olabilir, ancak tek başına yeterli değildir. Genellikle, anksiyete, depresyon veya diğer semptomları tedavi etmek için kullanılır.
Önemli Not: Bu bilgi genel bir bakış niteliğindedir ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. BPB veya diğer zihinsel sağlık sorunları hakkında daha fazla bilgi edinmek veya yardım almak için bir ruh sağlığı uzmanına danışmanız önemlidir. Eğer kendiniz veya tanıdığınız birisi BPB belirtileri gösteriyorsa, lütfen profesyonel bir yardım alın.