bergson ne demek?

Henri Bergson Hakkında Bilgi

Henri Bergson (1859-1941), Fransız filozof, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibiydi. Felsefesi, mekaniksel ve deterministik dünya görüşüne karşı çıkarak, hayatın özünü ve evrimi yaşamsal atılım (élan vital) kavramı üzerinden açıklamaya çalışır.

Bergson'un felsefesinin temel taşları şunlardır:

• Süre (Durée): Bergson'a göre zaman, mekaniksel ve parçalara ayrılabilir bir kavram değildir. Zaman, sürekli bir akış, niteliksel bir değişim ve deneyimlerin iç içe geçtiği bir bütündür. Bu sürekli akışa "süre" (durée) adını verir. Süre kavramı, Bergson'un felsefesinin merkezindedir.
• Sezgi (Intuition): Akıl, dünyayı analiz etmek ve kavramak için önemlidir, ancak Bergson'a göre hayatın özüne ve süreye ulaşmak için yeterli değildir. Sezgi, bilincin doğrudan, aracısız ve sembolik olmayan bir şekilde gerçekliği kavramasıdır. Bergson, sezgiyi felsefi yöntemin temel aracı olarak görür. Sezgi
• Bellek (Mémoire): Bergson, belleği iki farklı türde ele alır: alışkanlık belleği ve saf bellek. Alışkanlık belleği, tekrarlanan eylemler sonucu oluşan otomatik tepkilerdir. Saf bellek ise geçmiş deneyimlerin bilinçaltında saklandığı ve gerektiğinde sezgi yoluyla bilince çağrıldığı bir depodur. Bellek
• Yaşamsal Atılım (Élan Vital): Bergson'a göre evrim, mekaniksel bir süreç değil, bilinçli ve yaratıcı bir güç olan yaşamsal atılımın (élan vital) bir sonucudur. Yaşamsal atılım, hayatı sürekli yeni formlara doğru iten ve yaratıcılığı teşvik eden bir enerjidir.

Bergson'un felsefesi, özellikle 20. yüzyılın başlarında büyük bir etki yaratmış ve edebiyat, sanat ve psikoloji gibi alanlarda önemli gelişmelere yol açmıştır. Özellikle William James gibi pragmatist filozoflar ve Marcel Proust gibi yazarlar üzerinde derin izler bırakmıştır.